Van een scopendesinfector zullen maar weinig ziekenhuispatiënten hebben gehoord. Voor de circa 500 mogelijk besmette patiënten van ziekenhuis Bernhoven in Oss en Veghel ligt dat heel anders. De oproep om bloed af te staan, omdat zij mogelijk besmet zijn geraakt met hiv, hepatitis B of hepatitis C, heeft alles te maken met vier nieuwe desinfectiemachines die het ziekenhuis onlangs aanschafte. Begin deze week ontdekt een medewerker dat het apparaat zijn reinigende werk minder grondig deed dan gedacht.Om een mogelijke kwaal aan maag, darmen of longen goed te kunnen te onderzoeken, probeert een chirurg via een slang weefsel weg te nemen. Omdat dergelijke slangetjes peperduur zijn, worden ze soms wel honderden keren gebruikt. Het desinfecteren gebeurt in de meeste ziekenhuizen dan ook in tweevoud; eerst handmatig en daarna automatisch met de scopendesinfector.

Dit reinigingsproces vereist behalve grote zorgvuldigheid ook de nodige vakbekwaamheid in het kunnen omgaan met apparatuur. In beide blinken ziekenhuizen op z’n zachtst gezegd niet echt uit. „De nadruk op productie en efficiency wordt voor ziekenhuizen steeds groter. De kans op slordigheidsfouten wordt daardoor vergroot”, zegt voorzitter E. Monteban van de Nederlandse Vereniging Leidinggevenden Operatieafdeling (NVLO).

De komende week verwacht Monteban een steekspel tussen ziekenhuis Bernhoven en leverancier Sanamij uit Rotterdam. „Het ziekenhuis zal betogen dat de apparatuur niet werkte, Sanamij zal zeker nagaan of er mogelijk geen sprake is van een bedieningsfout.”

Eerdere incidenten met ziekenhuisapparatuur laten een wisselend beeld zien, zegt Monteban. Begin deze maand ontstond in de buikholte van een bejaarde patiënte in het academisch ziekenhuis Maastricht een vlam. Medewerkers probeerden haar buik te laten bollen, om de organen beter toegankelijk te maken, maar sloten de kooldioxideslang per ongeluk aan op zuurstof, waardoor de vlam ontstond. Monteban: „Zoiets laat zien dat het risicobewustzijn in ziekenhuizen niet altijd optimaal is.”

In zijn oordeel over het incident in ziekenhuis Bernhoven is Monteban voorzichtig. De gebeurtenissen brengen volgens hem hoe dan ook onder de aandacht dat technologie echt een aandachtspunt moet zijn. „Er lopen op operatieafdelingen wel eens medewerkers rond die technisch wat minder begaafd en geïnteresseerd zijn. Als NVLO hebben we wel eens geopperd dat ook personeel dat apparaten als scopendesinfectoren bedient, onder de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg zou moeten vallen, zodat ze geregistreerd dienen te zijn.”

Dat laatste gaat L. Knaven van brancheorganisatie FHI, waarbij tientallen leveranciers en fabrikanten van medische technologie zijn aangesloten, wat te ver. Wel is hij met Monteban eens dat training en instructie „aandachtspunten” horen te zijn.

De medische apparatuur in ziekenhuizen gaat volgens Knaven behoorlijk lang mee. „Als er een toestel wordt vervangen, zijn de bediening en de werkwijze van het nieuwe apparaat dus per definitie anders dan men gewend was. Ziekenhuizen kunnen er nooit op vertrouwen dat het personeel wel weet hoe de techniek werkt.”