Dieptepunt als hoogtepunt
VOORBURG - Op verjaardagen of recepties moeten mensen wel eens gniffelen als ze horen wat Jan van Herk (53) uit Gouda doet om de kost te verdienen. En zijn kinderen wisten vroeger op school niet meer te vertellen dan dat hun vader ambtenaar is. Van Herk zit er niet mee. „We moeten 10 miljard euro staatsbaten veilig zien te stellen.”
Alledaags is de functie van Van Herk bepaald niet: hoofd van de afdeling geo-engineering van het Staatstoezicht op de Mijnen, onderdeel van het ministerie van EZ. „Als mensen horen waar ik werk, denken ze direct dat ik niets te doen heb. „Alle mijnen in Nederland zijn toch dicht?” reageren ze dan verbaasd. De steenkolenmijnen zijn inderdaad gesloten, maar mijn afdeling inspecteert de winning van olie, gas en zout.”De belangrijkste taak van het vijf man tellende team waaraan Van Herk leidinggeeft, is ervoor te zorgen dat delfstoffen in Nederland op de goede manier worden gewonnen. „Om in Nederland olie, gas of zout te winnen, moeten bedrijven een winningsplan voorleggen aan de minister van EZ. Pas als dat is goedgekeurd, mogen ze aan de slag. Mijn afdeling adviseert de minister eerst of het plan deugt en controleert vervolgens of bedrijven het ook naleven.”
In de Mijnbouwwet staat volgens de Goudse ambtenaar precies beschreven onder welke voorwaarden delfstoffen uit de grond mogen worden gehaald. „Omdat het de Mijnbouwwet betreft, heet mijn dienst ook Staatstoezicht op de Mijnen en noemt de wet een boortoren bijvoorbeeld een mijnbouwinstallatie.”
Niet alleen moet zijn afdeling controleren of oliemaatschappijen goed te werk gaan bij het naar boven halen van olie en gas, ook het onderzoek naar bodemdaling als gevolg van bijvoorbeeld gaswinning is een belangrijke taak. „Daarom zit er een aardbevingsexpert in mijn team, die de risico’s van het winnen van delfstoffen in kaart brengt.”
Van Herk kan enthousiast vertellen over zijn veelzijdige baan. Zo is hij een enkele keer per helikopter naar een boorplatform op de Noordzee gevlogen en heeft hij regelmatig een inspectiebezoek gebracht aan de grotten bij Valkenburg. „Een hoogtepunt uit mijn loopbaan is het bezoek dat ik vorig jaar met een Duitse collega bracht aan een zoutmijn bij Hannover. Daar moesten we een zoutlaag op grote diepte bekijken. We waren op 1440 meter diepte. De temperatuur van de zoutlaag was op die plaats 61 graden. Dieper ben ik nooit geweest. Dit hoogtepunt was dus ook een dieptepunt voor mij”, lacht hij.
Hoewel Staatstoezicht op de Mijnen slechts 45 werknemers telt, is het werk volgens Van Herk van groot belang. „We moeten 10 miljard euro staatsbaten veilig zien te stellen. De financiële belangen zijn dus groot, terwijl er maar een klein clubje mee bezig is.”
Van Herk is altijd ambtenaar geweest. „Ik vind het fijn om dienaar van het algemeen belang te zijn. Het is wel een feit dat we bij oliemaatschappijen het dubbele kunnen verdienen. Maar het grote voordeel van mijn huidige baan is voor mij dat ik zelf over mijn agenda kan beschikken.”
Door zijn werk kijkt hij anders naar Nederland dan menig burger dat doet. „Ons land is vlak, maar onder de grond is het net Zwitserland. Dat vind ik reuze interessant.”