Gezegend met een meestal ijzersterke gezondheid, een grote werkkracht en een lang leven, gesteund door zijn vrouw, die hem de ruimte gaf om zo veel werk te verrichten, heeft hij gediend met de liefde van zijn hart en met de gaven die de Heere hem geschonken had.Preken was zijn lust en zijn leven. Hij deed het voor het eerst op Kerst 1937 en voor het laatst op de biddag van 2007. Op vergaderingen werd er naar hem geluisterd. Hij had een vruchtbare pen. En bij dat alles vormde het pastoraat nooit het sluitstuk van zijn agenda, zoals de leden van de gemeenten die hij diende, kunnen getuigen: Steenwijk, Bunschoten, Zwolle, Apeldoorn, Nunspeet. In de laatste gemeente bleef het echtpaar Velema wonen na zijn emeritaat. Daar wordt hij ook begraven, bij zijn geliefde vrouw, die hem in 2003 ontviel. Ds. Velema werd vanwege zijn vele verdiensten benoemd tot officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Om zijn lange werkzame leven te typeren, denk ik aan drie uitdrukkingen, alle drie veelvuldig door hem gebruikt.

Schriftuurlijk-confessioneel

Ds. Velema was voor alles christelijk gereformeerd. In die kerken was hij geboren, in een domineesgeslacht. Die kerken had hij lief. Wie hem vroeg wat CG was, kreeg soms het antwoord dat hijzelf ooit van een eenvoudige broeder had gekregen: Christelijk Gereformeerd is Goed Bekeerd!

In de overgangstijd na de oorlog heeft ds. Velema heel veel geschreven: in De Wekker, waarvan hij jarenlang redacteur is geweest, maar ook in boeken en brochures. Scherp kon hij de lijnen afbakenen van de positie van de CGK tussen de Gereformeerde Kerken enerzijds en de Gereformeerde Gemeenten anderzijds. Die positie typeerde hij met de woorden ”Schriftuurlijk-confessioneel”. Vanuit dat beginsel moest er gepreekt, gesproken en geleefd worden. Hij bedoelde daarmee een prediking, en een levenspraktijk die daarmee in overeenstemming was, waarin het Woord van God centraal stond en waarin de noties ten aanzien van de toe-eigening des heils -en dat in de volle breedte en diepte- zoals ze verwoord worden in onze confessie, voluit gehonoreerd worden. Hij wist zich daarin verbonden met mensen als prof. J. J. van der Schuit als dogmaticus en prof. W. Kremer als homileet. Zo heeft hij door woord en geschrift een stempel gezet op de CGK van na de oorlog, al heeft niet iedereen hem daarin kunnen volgen.

Katholiek gereformeerd

Was ds. Velema voluit christelijk gereformeerd, dat stond hem niet in de weg om eenheid te zoeken met allen die op dezelfde basis van Schrift en belijdenis stonden. Hij hunkerde naar een ”Katholiek Gereformeerde Kerk”, zoals hij dat dikwijls zei. In het Contact Orgaan Gereformeerde Gezindte heeft hij jarenlang gediend als secretaris. In de samensprekingen met diverse kerken heeft hij als secretaris van het betreffende deputaatschap ook een grote rol gespeeld. Zonder verloochening van het Schriftuurlijk-confessionele beginsel heeft hij anderen gezocht.

Boodschapper van de weg

Nog breder keek de man die zo door en door christelijk gereformeerd was en zo kerkelijk dacht. In het seculariserende Nederland, waar de grenzen tussen kerk en wereld steeds meer vervaagden, zocht hij naar mogelijkheden om samen met anderen het Evangelie van Gods vrije genade in de Heere Jezus Christus te doen klinken waar het dreigde te verdwijnen. Hij zocht die samenwerking op het terrein van de media via het blad Koers en via de EO, waar hij van harte samenwerkte met evangelischen - iets wat niet door ieder werd begrepen en gewaardeerd. Hij zocht die samenwerking ook in de politiek via de RPF, die inmiddels is opgegaan in de ChristenUnie. Het ging hem om de boodschap, een Schriftuurlijk antwoord aan hen die vragen naar de Weg. Niet voor niets heette het EO-programma op zaterdag, dat hij jarenlang verzorgd heeft voor een brede kring van trouwe luisteraars zo: ”Vragen naar de Weg”.

Terwijl in zijn latere levensjaren een door velen opgemerkte verdieping kwam in het verstaan van het Woord dat hij verkondigen mocht in woord en geschrift, moest hij ook teleurstellingen verwerken over ontwikkelingen zoals ze op de drie genoemde terreinen gestalte kregen. Zijn verontrusting over vervlakking en secularisatie in de kerken en daarbuiten liet hij merken, al werd de felheid van zijn jonge jaren getemperd door de mildheid van het ouder worden.

Ds. Velema was een mens met zonden en gebreken. Niemand wist dat beter dan hijzelf. Toen ik hem een dag voor zijn sterven bezocht, zei hij: Alles klaagt mij aan. Maar hij mocht meer zeggen: De Heere heeft het „nochtans” van antwoord 60 HC in mijn hart ingeslepen. Daarom heeft satan geen vat meer op me. Zaterdag 18 augustus zou hij 90 jaar worden. Het was zijn plan om de dag daarna in Nunspeet te preken over de Psalm van zijn levensjaar, zoals hij dat al jaren deed. Die preken komen er niet meer - zaterdag zal hij ter aarde worden besteld. Maar Psalm 90 blijft. De Toevlucht blijft en de noodzaak om onze dagen te leren tellen. En het gebed: „Bevestig Gij het werk onzer handen over ons.”