40 strekkende kilometer historische documenten het grootste gemeentearchief ter wereld, heeft dinsdag de deuren geopend voor publiek. Na de grootschalige verhuizing naar het monumentale gebouw De Bazel aan de Vijzelstraat kan iedereen er weer spitten in de geschiedenis van de hoofdstad.

Het ooit zo gesloten bankgebouw uit 1923 van architect K. P. C. de Bazel is nu ingericht als een open en lichte ruimte voor de boeken, tekeningen, prenten, foto’s, films en geluidsbanden van het Stadsarchief van Amsterdam. Het is een van de modernste bewaarplaatsen ter wereld en beschermd tegen water, vuur en zelfs raketinslagen.

Na de officiële opening door koningin Beatrix op 12 september kunnen bezoekers ook terecht in de filmzaal en de ’schatkamer’, de voormalige kluis onder het gebouw waarin 350 schatten van het archief worden tentoongesteld. In de ruimte met 2 meter dikke muren, decoratieve muurschilderingen en Venetiaanse glastegels liggen dan bijzondere stukken zoals Rembrandts correspondentie met zijn dienstmeid en de aangifte die Anne Frank deed van haar gestolen fiets.

Ook heeft het archief een tentoonstellingsruimte voor wisselende exposities. De eerste gaat over het gebouw De Bazel, een van de grootste gebouwen in Amsterdam. Het was tachtig jaar lang in gebruik door de Nederlandsche Handel-Maatschappij en de latere ABN AMRO. Voor de huisvesting van het stadsarchief is het monument in oude glorie hersteld. Medewerkers geven er elke middag rondleidingen.

Met films, tentoonstellingen, een café en een boekhandel wil het stadsarchief een veel groter publiek gaan trekken. „Behalve een informatiecentrum moet het ook een ontmoetingscentrum zijn”, zegt een woordvoerder. Zo verwelkomt het archief toeristen die tijdens hun verblijf in Amsterdam informatie over Nederlandse voorouders willen opzoeken.

De organisatie is langzaamaan bezig de documenten te digitaliseren, waarna geïnteresseerden ze tegen betaling via internet kunnen downloaden. Verreweg het grootste deel is echter alleen ter plekke in de studiezaal in te zien. Daarvoor blijven de mensen komen, hoopt het stadsarchief. Nieuw is wel dat bezoekers sinds de opening de documenten mogen fotograferen met hun eigen digitale camera.