De onderwerpen van de canon worden opgenomen in de kerndoelen van het primair onderwijs (bovenbouw) en het voortgezet onderwijs (onderbouw). „Uitgangspunt is dat je niet van school komt zonder dat je ooit van Willem van Oranje hebt gehoord”, zegt minister Plasterk (Cultuur) niet zonder overdrijving. De implementatie van de canon in het onderwijs zou al volgend cursusjaar kunnen plaatsvinden maar de ingangsdatum wordt in overleg met scholen bepaald, aldus de minister.In de Ridderzaal werd gistermiddag het eindrapport van de canoncommissie aan Plasterk overhandigd. Deze commissie onder voorzitterschap van prof. dr. Frits van Oostrom lanceerde oktober vorig jaar de lijst met vijftig vensters. Sindsdien zijn kritiek en suggesties in het eindrapport verwerkt.

Belangrijkste wijziging is de opname van de wis- en natuurkundige Christiaan Huygens (1629-1695) in de canon. Daarmee komt de commissie tegemoet aan kritiek dat de natuurwetenschappen onvoldoende vertegenwoordigd zouden zijn. De ”Nederlandse Newton”, die het slingeruurwerk uitvond, komt in de plaats van de boekdrukkunst. „Huygens”, verantwoordde Van Oostrom de keus, „stond met zijn observerende, analytische instelling mede aan de wieg van de eerste wetenschappelijke revolutie.”

Commissiesecretaris dr. Hubert Slings zegt dat ook het christelijk gehalte van de canon in de commissie aan de orde is geweest. En toch hebben bijvoorbeeld Abraham Kuyper of de verzuiling het niet gehaald? Slings: „De canon gaat niet over hoe we moeten dénken, maar wat we moeten wéten. Ik vind dat christelijke critici te weinig hebben onderkend dat de canon in de eerste plaats een rol moet vervullen in het basisonderwijs. Daarom hebben we voor Annie M. G. Schmidt gekozen, en niet voor Vondel. Trouwens, ook het christelijke geluid was niet eenduidig. Sommigen pleitten voor de opname van Kuyper, anderen voor de verzuiling, en in de christelijke canon was een venster ”schoolstrijd” ingelast, met de namen van Kuyper, Van Prinsterer en Schaepman. Als de canon primair voor de hogere klassen van het voortgezet onderwijs was bedoeld, was de verzuiling zeker opgenomen. Maar we hebben de geschiedenisboeken van het basisonderwijs erbij gehad; in geen ervan worden Kuyper en de verzuiling genoemd. In die zin is het winst dat een aantal onderwerpen, zoals de Statenvertaling, straks expliciet aan de orde wordt gesteld op scholen waar dat eerder nooit gebeurde.”

Moeten leerlingen straks alle vijftig vensters kunnen opdreunen? Hoe gaan scholen dat toetsen? Plasterk zegt in een reactie op vragen uit de zaal dat het om ”kerndoelen” gaat. „Leerlingen moeten in elk geval deze canon hebben gehad. Het is vervolgens de eigen verantwoordelijkheid van de verschillende scholen hoe diep ze op de verschillende vensters ingaan. In de hogere leerjaren kan worden voortgeborduurd op de basiskennis van de canon.”

Plasterk prijst de canoncommissie, die met de vijftig vensters „aan de ene kant aansluiting heeft gezocht bij de behoefte in de samenleving aan houvast, zonder in steen te beitelen wat de eeuwige waarheid is.” Ook merkt de minister dat er aandacht is voor het zelfbeeld van Nederland, zonder dat men verzandt in een „nationalistisch praatje. Dat bewijst bijvoorbeeld het feit dat de slavernij als een van de vijftig vensters is opgenomen. Toen ik vroeger van school kwam, wist ik niet welke grote rol de Nederlanders hierin hebben gespeeld.”

De canon is een product van de eigen tijd, dus zal hij elke vijf jaar herijkt worden, kondigt de minister aan. In het najaar zal het ministerie van OCW in samenwerking met de canoncommissie een Dag van de Canon organiseren, om zo de samenwerking tussen culturele en onderwijsorganisaties te versterken. Ook de marketingmolen draait op volle toeren: genodigden kregen gistermiddag een canonpuzzel (300 stukjes) mee. En binnen twee weken ligt er een heus canonspel in de winkel. Meer informatie is te vinden op de website www.entoen.nu.