„Ik zou mijn zusje in de kelder gooien”
ROTTERDAM - Het fenomeen is even hardnekkig als schokkend. Met de komst van grote groepen allochtonen naar Nederland deden ook eerwraakdrama’s hun intree. Recent voorbeeld is de moord op het Alkmaarse treinstation, maandag. Tijdens een congres in Rotterdam klonk woensdag bezorgdheid over de opvattingen van allochtone jongeren over eerwraak.
Ze was vijftien jaar en raakte zwanger. Dat moest een Turks meisje met de dood bekopen. In een obscuur steegje in Turkije werd ze met een hakmes omgebracht. Dader: haar broer. Het meisje had de familie-eer geschonden en dat moest worden gewroken.Beelden rondom het eerwraakdrama, zoals de reactie van de rouwende moeder, werden gisteren tijdens een congres in Rotterdam vertoond. Maker van de documentaire over eerwraak, binnenkort te zien op tv, is Yeter Akin, projectcoördinator van de Stichting Verdwaalde Gezichten. Ze liet -allochtone- jongeren op scholen in onder meer Den Haag en Utrecht de filmbeelden zien en legde hun reacties met de camera vast.
De opvattingen van een Marokkaanse puber liegen er niet om. Onverholen toont hij op de video begrip voor de Turkse jongen die zijn zus vermoordde. „Als mijn zusje zwanger zou zijn, zou ik haar niet vermoorden, maar wel in een kelder gooien.”
De tegenwerping van een volwassene dat het zusje net als jongens een tweede kans zou moeten krijgen, maakt op de jongeman geen indruk. „Zij is een meisje, ik ben een jongen. Ik heb meer rechten. Ik heb gewoon gelijk.”
Akin merkt in haar rondgang langs scholen om eerwraak bespreekbaar te maken, dat er nog een wereld te winnen is. „De problematiek is groot. Door middel van voorlichtingslessen proberen we jongeren te sturen, zodat ze minder kort door de bocht oordelen. Ze moeten bijvoorbeeld beseffen dat een meisje verkracht kan zijn en dan zonder haar schuld zwanger is.”
Zeker ook in allochtone kringen zullen huiselijke problemen -die tot eerwraak kunnen leiden- binnenskamers worden gehouden. Zo is bijvoorbeeld de hindoestaanse gemeenschap behoorlijk gesloten en delft de vrouw nogal eens het onderspit, signaleert Santa Bikhari van de Amsterdams migrantenorganisatie Sitara. „Als een man binnen een huwelijk vreemdgaat, krijgt zijn vrouw van haar schoonfamilie regelmatig te horen dat het aan haar ligt. Zo’n vrouw kan het daar heel moeilijk mee hebben.”
Mariet Molenaar, eerwraakdeskundige bij de Amsterdamse politie, erkent dat er een zwaar taboe ligt op huiselijke problemen. „Eerwraak is bij uitstek een onderwerp waarover men tegenover de buitenwacht niet van alles gaat rondbazuinen.”
In samenspraak met migrantenorganisaties zal de politie proberen om mensen die met plannen rondlopen hun eer door middel van moord te zuiveren, op andere gedachten te brengen. „We stellen bijvoorbeeld voor om de zaak af te kopen.”
Is het vechten tegen de bierkaai? Molenaar schudt haar hoofd. „We staan soms machteloos, maar zeker niet altijd.”