Oppositie kritisch over nieuw EU–verdrag
DEN HAAG (ANP) – De oppositiepartijen in de Tweede Kamer zijn kritisch over het nieuwe EU–verdrag dat zaterdagochtend vroeg in Brussel werd gesloten. De SP en de Partij voor de Vrijheid (PVV) willen opnieuw een referendum. De regeringspartijen hadden eerder al afgesproken dat ze eerst de Raad van State om advies zullen vragen of er een referendum moet komen.
Wilders van de PVV haalde fors uit naar het akkoord. Premier Balkenende boekte een „beschamend slecht resultaat" en „de Nederlandse belangen zijn verkwanseld". „De rode kaart is er niet gekomen, waardoor we als nationaal parlement niet de mogelijkheid krijgen om ons onwelgevallige voorstellen te vetoën".Ook de SP is negatief gestemd. „Het is goed dat men geen grondwet wil. Maar wat men heeft binnengehaald, het schrappen van een aantal symbolen, is ondergeschikt aan veel belangrijker zaken. Het vetorecht is op een aantal terreinen weggegeven", vindt Tweede Kamerlid Van Bommel.
De VVD is eveneens tevreden dat het grondwettelijk karakter van het verdrag van tafel is. Wel heeft de partij nog enkele „grote vraagtekens" bij een aantal afspraken. De partij wil eerst een „uitgewerkt verhaal", voordat ze zich uitspreekt over een volksraadpleging.
Vice–premier Rouvoet van de ChristenUnie is blij met het akkoord. „Twee jaar geleden stond ik nog tegenover Balkenende en stemden wij tegen de Europese grondwet. Nu is die grondwet van tafel. Balkenende heeft het Nederlandse ’nee’ goed vertaald en een resultaat geboekt dat er zijn mag".
Bos gaat het verdrag „voluit verdedigen, niet alleen als vicepremier maar ook als PvdA–leider". „Dit is goed voor Nederland en voor Europa, het is geen grondwet, Europa wordt geen superstaat".
Premier Balkenende zelf sprak over „een goed en nieuw verdrag, waar Nederland en Europa mee verder kunnen. Het is een wijzigingsverdrag en het hoofdstuk van de grondwet is afgesloten". Hij wees erop dat bijna alle Nederlandse wensen zijn vervuld. „Ik ben er blij mee, omdat het tegemoet komt aan de zorgen van de burgers en aan onze inzet".
Balkenende zei dat de andere lidstaten rekening hebben gehouden met de gevoelens zoals die leven bij de Nederlanders. „Daarvoor past dank". Op verzoek van Nederland is alles wat in de tekst verwijst naar een grondwet geschrapt, inclusief de vlag en het volkslied. Ook hebben de nationale parlementen een grotere mogelijkheid gekregen om voorstellen van de Europese Commissie die hen niet zinnen, terug te sturen. „Deze waarborg voor parlementen voegt wel iets toe", aldus Balkenende, die in eerste instantie een ’rode–kaart–procedure’ wilde als een derde van alle nationale parlementen een wet niet wilde. Nu wordt het in feite een „getrapte" rode kaart, omdat de Commissie uiteindelijk, met hulp van 15 van de 27 regeringen, gedwongen kan worden een voorstel in te trekken.
Verder is een verwijzing opgenomen naar de criteria voor toetreding van nieuwkomers. In de tekst staat dat wordt beoogd hieraan te voldoen.
Polen was de grootste dwarsligger in de onderhandelingen, die twee dagen en een nacht duurden. Toch bereikten de 27 landen van de EU een akkoord, toen Polen alsnog instemde na extra toezeggingen.
Met het resultaat is de EU voorlopig uit de crisis die twee jaar geleden ontstond toen de Franse en de Nederlandse bevolking bij referenda de Europese grondwet verwierpen. Die grondwet was na de plechtige ondertekening in 2004 – ook door Balkenende – door achttien landen geratificeerd. Maar na het ’nee’ van Parijs en Den Haag, wilden die landen, maar ook Polen, Groot–Brittannië en Tsjechië, de tekst ingrijpend wijzigen.