De Maastrichtenaar Henk Blaauw ’ontdekte’ de tekeningen. Hij is goed bekend met de mergelgrotten.Na zijn pensionering kwam hij in groeves waar hij niet eerder was geweest en zag de afbeeldingen. „Dat ze er waren, was in een kleine kring bekend. Maar hoe ze gemaakt zijn, wat de afbeeldingen voorstellen en hoe oud ze zijn, is nooit onderzocht.”

Blaauw informeerde de Radboud Universiteit over zijn vondst. Jos Koldeweij, hoogleraar kunstgeschiedenis van de middeleeuwen aan de Nijmeegse Radboud Universiteit, noemt de tekeningen „volstrekt uniek. Dat je ze vindt in de omgeving waarin ze zijn ontstaan - dat maak je zelden mee. De weinige groevetekeningen die in Nederland bekend zijn, zijn eeuwen jonger.”

Aan het plafond op 12 meter hoogte en hoog tegen de kalkwanden zijn narren, duivels en wilde mannen getekend, maar ook Bijbelse voorstellingen. Juist die hoogte geeft de ouderdom aan; de zogenaamde blokbrekers dolven de stenen en hebben in de loop der tijd de gangen steeds dieper uitgehakt.

Houtskool, rood krijt en het roet van olielampjes dienden als tekenmateriaal. Monsters van het roetmateriaal zijn in het Noord-Duitse Kiel onderzocht met de C-14-koolstofmethode.

Wie de tekeningen gemaakt heeft, is onbekend. Onderzoekers herkenden in de afbeeldingen duidelijk laatmiddeleeuwse motieven: de boom met de slang eromheen, de nar, de wildeman, maar ook het gebruik van religieuze beelden als het kruis, heiligenaanbidding en bijvoorbeeld Sint-Joris die de draak verslaat.

Verder verwijst bijvoorbeeld de kledingstijl naar de veertiende eeuw. Volgens Jos Koldeweij is het de beeldwereld van Hieronymus Bosch. „Hij is de top, dit is de volkse variant.” Door toneelvoorstellingen, de kerk en gebedenboeken waren grotarbeiders zoals blokbrekers wel op de hoogte van dergelijke beelden en motieven en tekenden zij deze na.

Van 2 juni tot en met 29 juli is in het Regionaal Historisch Centrum Limburg in Maastricht de tentoonstelling ”Zotheid in de duisternis” te zien met kopieën van de vondsten.