Een belangrijke oorzaak van de afgenomen dreiging is dat de situatie rond de radicale netwerken in ons land volgens de veiligheidsdiensten opnieuw vrij rustig is. Dat beeld werd sinds juni vorig jaar al voorzichtig beschreven en blijkt door te zetten. Enkele netwerken zijn uiteengevallen door ingrijpen van de overheid, maar ook door „gebrek aan leiderschap en interne verdeeldheid".

De autoriteiten signaleren verder een kloof tussen het ’jihadistische ideaal’ en de praktijk bij de netwerken. Ze nemen aan dat recente veroordelingen, de plaatsing van de Hofstadgroep op de terrorismelijst van de Europese Unie en uitzettingen een afremmende invloed hebben op nieuwe aanwas.

De bijstelling van het algemene dreigingsbeeld heeft geen gevolgen voor de huidige beveiligingsmaatregelen bij bedrijven, instellingen en personen. De ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken hebben de jongste editie van het door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) opgestelde dreigingsbeeld naar de Tweede Kamer gestuurd. Ze wijzen erop dat het om een momentopname gaat, die in de toekomst ook weer anders kan uitvallen.

De diensten blijven ondanks de positieve ontwikkelingen bezorgd over radicalisering. Daarbij gaat het vooral om de toenemende invloed van het salafisme, een radicale stroming die terug wil naar de ’zuivere’ islam. In het verleden probeerden aanhangers ervan moskeeën met hun gedachtegoed te beïnvloeden of de gebedshuizen over te nemen.

Nu proberen ze steeds vaker via diverse talen nieuwe doelgroepen te bereiken. Eerst predikten ze in het Nederlands, omdat veel moslimjongeren geen Arabisch spreken. Daar zijn islamlessen in het Turks bijgekomen. Ook houden ze conferenties voor Noord–Afrikanen die Berber spreken.