Het thema is typerend voor deze tijd, zei directievoorzitter drs. L. N. Rottier woensdagmiddag tijdens de jaaropening in de Goudse Sint-Jan. „De westerse cultuur wordt meer en meer overheerst door het technische denken, door heerszucht en hebzucht. Ook geestelijk worden we dan technischer en voor andere dimensies hebben we geen oog en hart meer. Het grote gebod wordt: wees zo effectief en efficiënt mogelijk. Ook in het onderwijs nemen de keuzemogelijkheden toe, maar de diepgang neemt af. De studieduur wordt korter, de kwaliteit minder. Voor het belang van vorming, tijd nemen om iets te laten groeien, is weinig oog meer.”

Onze tijd wordt ook getypeerd door een zeer sterke individualisering, zei Rottier. „De nieuwe waarden zijn: gelijkheid, zelfbeschikking en zelfontplooiing. Dit gaat samen met een geweldig secularisatieproces. Het gemeenschappelijk kader van waarden en normen verdwijnt. Daarmee verdwijnt het fundament van de samenleving en wordt die een massa individuen die het zelf maar moeten uitzoeken. Dit veroorzaakt een grote leegte die gevuld wordt met emotie en genotzucht.”

”De student als koning” is volgens de hogeschooldirecteur een thema dat hierbij aansluit. „We maken zelf uit wat goed voor ons is en kiezen zelf ons studietraject en waar we dit willen volgen. Er is alleen oog voor rechten, maar niet of nauwelijks voor plichten. Zelfstandigheid en autonomie kunnen echter niet functioneren zonder verantwoordelijkheid. Anders verwordt het leven tot oppervlakkig fladderen van het ene pleziertje naar het andere. Ons leven wordt vrijblijvend.”

Studenten worden steeds meer gezien als een klant die onderwijs inkoopt, zei Rottier. Het gevolg is dat hogescholen enorme bedragen uitgeven aan flitsende pr-campagnes. De vraag van de klant stuurt het onderwijs. Ook binnen De Driestar groeit de variatie: naast de voltijd- en de deeltijdopleidingen zijn er verkorte studies voor vwo’ers en voor mbo’ers, een cursus voor zijinstromers en vanaf heden ook een duale route: leren en werken tegelijk.

Kritische kanttekeningen plaatste Rottier bij de vereconomisering van het onderwijs. „Het lijkt om nog maar één ding te gaan: geld. De verleiding is groot om het met de kwaliteit iets minder nauw te nemen. Een zwakkere student die veel tijd kost, is duur. Een oudere docent kan financieel gezien ook beter vervangen worden door een jonge, minder goede, maar veel goedkopere docent.”

Het huidige denken staat haaks op het bijbelse gedachtegoed, zei Rottier. „Waarbij we moeten erkennen dat we allemaal kinderen van onze tijd zijn en veel meer van dit denken in ons hebben dan we misschien beseffen. Ook onder ons valt de binding aan gezamenlijke normen en waarden meer en meer weg. Er ontstaat een veelkleurigheid waarbij veel ter discussie komt te staan.”

Christenen moeten erkennen dat ze geen koning zijn, zei Rottier. „Ware vrijheid is alleen te vinden als we buigen voor God. Het christelijk onderwijs dient dit elke keer weer aan de leerlingen voor te houden en hen moreel toe te rusten voor deze maatschappij. Als hogeschool hebben we de taak tegenover de oppervlakkigheid van deze tijd diepgang te bewerkstelligen.”

Tweede voorzitter ds. P. Molenaar wees erop hoe belangrijk naast de kwaliteit ook het behoud van de identiteit is voor de toekomst van het reformatorisch onderwijs. „Het blijft nodig om, tegenover de optimistische mensvisie, de nadruk te blijven leggen op de totale verdorvenheid van de mens en op Gods soevereiniteit. We moeten blijven bij de noodzaak van wedergeboorte en bekering.”

Aan de hand van 1 Petrus 2:9 wees ds. Molenaar op de maatschappelijke verantwoordelijkheid van christenen. „Zij hebben een koninklijke roeping, maar ook een priesterlijke dienst. De optimistische Koninkrijk-van-Godgedachte van na de oorlog had geen oog voor de priesterlijke verootmoediging. Zij heeft geleid tot kerkelijke neergang. We dienen een levende steen te zijn en levenslang student te blijven.”

De predikant wees op „het belang van het onderwijs voor de toekomst van kerk en samenleving. Wat jammer dat er onder de jongeren minder belangstelling is voor dit werk. Wat heeft een christelijke school een belangrijke taak.”