Als de opwarming van de aarde beperkt blijft tot 2 graden in 2050, kost alleen al het ruimte geven aan de Nederlandse rivieren de komende vijftien jaar 26 miljard euro. „Met de constructie van klimaatbestendige gebouwen -denk aan warmte- en koudeopslag- is minimaal 23 miljard euro gemoeid.”Dat rekende Ekko van Ierland, hoogleraar milieueconomie aan de Wageningen Universiteit en Researchcentrum (WUR), gisteren voor tijdens een persbijeenkomst in Den Haag voor naar aanleiding van het jongste IPCC-rapport. De totale kosten zullen volgens hem ten minste 63 miljard euro bedragen. Hij baseert zich op klimaatscenario’s van het KNMI.

In het IPCC-rapport worden de gevolgen voor ons land niet expliciet genoemd. Deskundigen menen echter dat Nederland zich moet voorbereiden op droge en hete zomers, zoals die van 2003. „In 2050 zal de zomer van 2003 als gemiddeld gelden”, voorspelt de Wageningse hoogleraar Pavel Kabat. De gevolgen zijn volgens hem groot. „In 2050 zullen nutsvoorzieningen in Nederland 30 procent minder capaciteit leveren, een kostenpost van 30 tot 50 miljoen euro per jaar.” In 2003 kwam op diverse plaatsen de temperatuur van het oppervlaktewater boven de 28 graden, waardoor de stroomproductie beperkt moest worden.

Wereldwijd zullen 4,3 tot 6,9 miljard mensen in 2050 te maken krijgen met zoetwatertekort, overstromingen of ernstige droogtes, aldus Kabat. „Ter vergelijking: In 1995 ging het om 1,5 miljard mensen.” Kabat noemt dit een van de belangrijkste conclusies in het hoofdstuk over de invloed van klimaatverandering op de wereldwijde waterhuishouding, waaraan hij een bijdrage leverde.

Een nieuw effect dat de wetenschappers van het klimaatrapport hebben meegenomen, is volgens mede-auteur Rik Leemans de verzuring van de oceanen. „Deze halen een groot deel van het broeikasgas CO(in2( uit de atmosfeer”, aldus de hoogleraar Milieusysteemanalyse aan de WUR. „Hoe hoger de uitstoot van CO(in2( in de atmosfeer, hoe meer CO(in2( er in de wereldzeeën terechtkomt, met als gevolg dat het zeewater verzuurt.” Concreet betekent dit volgens hem dat de mosselteelt uit Nederland zal verdwijnen.

Overigens heeft het veranderende klimaat mogelijk ook positieve gevolgen voor Nederland, aldus Leemans. „Maar ze wegen niet op tegen de negatieve aspecten. Als het warmer wordt, zal recreatie op het water toenemen. Mogelijk komen er meer toeristen vanuit landen als Spanje en Portugal, omdat het daar te heet wordt.

Een warmer klimaat brengt echter onvermijdelijk meer blauwalgen in het water en teken in de bossen met zich mee. En het bosareaal in Europa mag volgens het rapport dan wat groter worden, wereldwijd gezien is er toch sprake van een sterke afname.”

Het IPCC-rapport en de mogelijke gevolgen van klimaatverandering voor Nederland zullen in het kabinet uitgebreid aan de orde komen. „We gaan zo snel mogelijk de problemen en pijnpunten in kaart brengen. Hoe langer we wachten, hoe hoger de kosten om bijvoorbeeld mensen te verplaatsen”, stelt milieuminister Cramer.

Het veranderende klimaat heeft grote gevolgen voor het drukke en dichtbebouwde westen van Nederland, zegt Cramer. „We moeten met ruimtelijke plannen er nu al erg rekening mee houden dat we geen besluiten nemen die ons later kunnen opbreken. Voor de Randstad zijn we al een houtskoolschets aan het maken.” De PvdA-bewindsvrouw gaat zelf een kijkje nemen in de Zuidplaspolder bij Gouda. Volgens de PvdA is het tijd om woningbouwplannen in dit diepste punt van Nederland tegen het licht te houden.

Greenpeace vindt het „niet te verteren” dat stroomproducenten als Nuon en Essent doorgaan met hun plannen voor de bouw van vijf kolencentrales. Volgens de organisatie kan klimaatverandering het best bij de bron worden aangepakt. „Breed erkend wordt dat daarvoor schone energie nodig is. Meer willen investeren in steenkool, de meest vervuilende fossiele brandstof, is daarmee strijdig.”