De methode van het Wallenproject werd overgenomen in de rest van de stad door een nieuw opgezet bureau. Dit bureau Screening en Bewakingsaanpak (SBA) onderzoekt nu alle bedrijven die in de markt zijn voor aanbestedingen in Amsterdam.

SBA staat onder leiding van Leo van der Wielen. Hij is een van de getuigen die de enquêtecommissie Bouwnijverheid donderdag hoort. Het werk van zijn bureau blijft niet onopgemerkt. Bij de 150 onderzoeken die SBA vorig jaar verrichtte, stuitte het bureau in 120 gevallen op lichte tot zware tekortkomingen. Bij 25 procent waren de tekortkomingen dusdanig dat de onderneming werd uitgesloten van de aanbesteding.

Het Amsterdamse college van burgemeester en wethouders opperde overigens al in 1995 de mogelijkheid van screening bij grote infrastructurele bouwprojecten. Het college had toen vooral de Noord-Zuidlijn op het oog. De enquêtecommissie richt zich donderdag op de aanbesteding van deze metrolijn.

Bewijzen voor fraude of prijsafspraken bij de Noord-Zuidlijn zijn er niet. Wat niet wil zeggen dat de aanbesteding soepel verloopt. De eerste viel te duur uit, waarop de gemeente besloot de aanbesteding in delen opnieuw te doen.

Zeven van de dertien contracten zijn nu rond, zo maakte verantwoordelijk wethouder G. Dales (donderdag ook getuige voor de commissie) eind juni bekend, al zouden ook hier de puntjes nog op de i moeten worden gezet. Bovendien is het college akkoord gegaan met 130 miljoen euro extra voor de aanleg, maar is de gemeenteraad nog niet zover. De raad beslist op 2 oktober.

Dan is er de e-mail van Heijmans. Het bouwbedrijf droeg daarin de Franse aannemer Soletanche op niet in zee te gaan met het Duitse Max Bögl bij de aanleg van enkele metrostations. De mail kwam ook terecht bij de gemeente Amsterdam. De gemeente meldde de kwestie bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa).

Volgens Heijmans is er overigens niets aan de hand. Het bouwbedrijf zou Soletanche alleen aan bestaande afspraken houden. Heijmans-directielid Kroezen mag woensdag uitleg geven aan de enquêtecommissie. De screening lijkt geen waterdichte garantie om onrechtmatige praktijken buiten de deur te houden, maar misschien helderen de getuigen woensdag de ontstane misverstanden op.

Van der Wielen treedt ondertussen op als een ware ambassadeur van de screening. Niet alleen Nederlandse steden tonen belangstelling voor de methode, ook vertelt hij regelmatig in het buitenland over de aanpak van SBA. Onder meer de Europese Unie is hierin geïnteresseerd. Woensdag geeft hij de enquêtecommissie tekst en uitleg.