Het eiland, dat sinds 1986 een aparte status binnen het koninkrijk heeft, verzet zich met hand en tand tegen de wettelijke bekrachtiging van een relatie tussen twee mensen van hetzelfde geslacht.Nu vanuit de Tweede Kamer de druk toeneemt om Bonaire te dwingen het homohuwelijk te erkennen, rijst op Aruba de vrees dat het eiland binnenkort niet onder de regels in Nederland uit kan. Net als de Nederlandse Antillen erkent Aruba het homohuwelijk niet. Ook is het niet mogelijk om homohuwelijken die in Nederland of in andere landen zijn gesloten in te schrijven bij de burgerlijke stand.

Dat laatste ondervonden enkele jaren geleden Charlene Oduber en Ester Lamers, die in Rotterdam waren getrouwd en zich op Aruba vestigden. Hun huwelijk werd niet erkend, waarop een maanden durende juridische strijd volgde. De Raad van Advies op Aruba oordeelde dat het paar recht had om zich in te schrijven, maar de politiek bleef bij het eerder ingenomen standpunt.

Daarmee gingen de politici voorbij aan artikel 40 van het Koninkrijksstatuut, waarin staat dat alle aktes van het Koninkrijk der Nederlanden geldigheid hebben voor het gehele koninkrijk. Ook huwelijkaktes, ongeacht de seksen van de echtelieden, vallen daaronder. Sancties voor als dit niet gebeurt, zijn in het statuut echter niet ingebouwd.

Weggepest
De kwestie leidde tot felle demonstraties van tegenstanders van het homohuwelijk. Uiteindelijk keerden Oduber en Lamers terug naar Nederland, volgens eigen zeggen omdat ze waren weggepest. Daarmee was de storm voor even geluwd. Maar nu de staatkundige structuur eind 2008, als de Nederlandse Antillen ophouden te bestaan, op haar kop wordt gezet, laait de hele discussie weer op.

Premier Nelson Oduber is een fervent tegenstander van het homohuwelijk. Hij heeft in het verleden herhaaldelijk gepleit voor wetgeving die een dergelijke relatieovereenkomst verbiedt. „Ik respecteer het recht van een man of vrouw om anders te zijn, maar Nederland moet wel rekening houden met een verschillende moraliteit en mentaliteit op het eiland”, zo zei hij onlangs in een interview. Hij heeft de kerken herhaalde malen opgeroepen om de krachten te bundelen in de strijd tegen het homohuwelijk.

Want ook onder een aanzienlijk deel van de, overwegend rooms-katholieke, bevolking bestaat enorme weerstand. „Het huwelijk is ons door het Evangelie voorgegeven als een levensverbintenis tussen man en vrouw”, aldus eilandbewoonster Liesbeth Croes, lid van een kerkelijke gemeente in Oranjestad. „De Nederlandse regering kan geen God over ons spelen. Die macht hebben ze niet. Laat zij ons respecteren. En met ons de normen en waarden op de eilanden. Homo’s horen hier niet en we willen ze hier binnen onze kerk ook niet hebben. Ik gruw van ze.”

Niet iedereen is zo stellig. Ondernemer Mario Emanuel, eigenaar van een winkel met toeristische artikelen, bestrijdt dat er op zijn geboorte-eiland sprake zou zijn van homohaat. „Ik kan mij er niets bij voorstellen. Ik vind ook dat het niet hoort. Desondanks zijn homostellen wat mij betreft van harte welkom. Ze mogen hier ook wonen en werken. Maar ze hebben zich wel te houden aan onze regels. Die zijn mede gebaseerd op onze eeuwenoude cultuur en op onze christelijke belevingswereld. En binnen die regels past het homohuwelijk niet.”

Niet gerust
De bewoners van het eiland zijn er niet gerust op. Weliswaar zal de toekomstige status van Bonaire, als bijzondere gemeente van Nederland, aanmerkelijk verschillen van die van Aruba - de dreiging vanuit Nederland om Bonaire (en ook Sint Eustatius en Saba) te dwingen het homohuwelijk te erkennen en te respecteren zou ook wel eens kunnen leiden tot een richtlijn vanuit Den Haag voor Oranjestad.

Emanuel: „Ik zou zo’n maatregel nooit accepteren. Alleen al het feit dat de Hollanders, onze vroegere kolonisatoren, weer met hun opgestoken vingertje ons gaan vertellen wat we moeten doen, is niet meer van deze tijd. Als ze in Nederland vinden dat mannen met mannen mogen trouwen en vrouwen met vrouwen, dan moeten ze dat zelf weten. Maar val ons daar niet mee lastig.”