Korte Akkeren is „een dorp in de stad.” De wijk ligt in een punt tussen drie waterwegen, een beetje afgezonderd van de rest van de kaasstad, en telt drie basisscholen: een protestants-christelijke, een rooms-katholieke en een openbare school. Ze werden in 2000 door het gemeentebestuur gevraagd proef te draaien als brede school. Leerkrachten en welzijnswerkers organiseren er gezamenlijk activiteiten voor jongeren én hun ouders.Adjunct-directeur H. van Kekem van de rooms-katholieke basisschool De Kindervriend is inmiddels twintig uur per week actief als stedelijk coördinator van de Stichting Federatie Brede School Gouda e. o. „Dat e. o. -en omstreken- is alvast voor de toekomst. Op dit moment werken we alleen nog maar in Gouda.”

De steden vormen de bakermat voor de brede scholen, die de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond geschoten zijn. Maar ook het platteland ziet steeds meer mogelijkheden in het concept. „Het gaat om de ontwikkelingskansen van kinderen, het inspelen op hun behoeften. Dat verschilt dus per streek en per school. Een ander doel is het vergroten van de ouderbetrokkenheid bij opvoeding en onderwijs. Daarnaast is voor- en vroegschoolse educatie een aandachtspunt, met goede informatieoverdracht naar de basisschool.”

De scholen werken samen met instellingen op het gebied van welzijn, sport, cultuur en zorg. „Scholen hadden soms contact met een bibliotheek, een muziekschool of een sportinstelling. Er gebeurde al veel, maar het is nu gestructureerd. Bovendien filteren we als bredeschoolkantoor de activiteiten uit die minder bruikbaar lijken.”

In korte tijd is een groot aantal activiteiten op touw gezet: lessen in sociale vaardigheden, motoriek, drama, een weerbaarheidstraining. Ook is er samenwerking met het Wereld Natuur Fonds. „In het begin moesten wij alles op touw zetten, maar nu komen de aanbieders van deze activiteiten zelf naar ons toe.”

Ook voor de ouders is er van alles georganiseerd, zoals computerlessen, opvoedingsondersteuning en voor Marokkaanse moeders een reeks taallessen. Op elke deelnemende school hangen posters, en daaronder staat een kastje met aanmeldingsformulieren.

Taakverlichting
De leerkrachten waren aanvankelijk terughoudend, zegt Van Kekem. „Ze vreesden voor een taakverzwaring. Het tegendeel blijkt het geval. Het enige wat erbij kwam, is het doorgeven van de activiteiten aan de leerlingen. In de praktijk ontstaat een taakverlichting. Wiebelige Pietje adviseer je een gym- of sportactiviteit en een verlegen kind is gebaat bij het werken aan de sociale vaardigheden. De resultaten merk je vervolgens in de klas.

Aanvankelijk hadden de activiteiten alleen na schooltijd plaats, maar nu kan het ook tijdens de lesuren. Techniek- of natuurlessen die gegeven worden door een instelling vervangen dan lessen biologie en handvaardigheid. Gevolg: leerlingen enthousiast en de leerkracht doet allerlei ideeën op.”

Voor de gemeente Gouda is de brede school onderdeel van het jeugdbeleid: het stimuleert de ontwikkeling en biedt kinderen een zinnige vrijetijdsbesteding. Daarom worden alle activiteiten gesubsidieerd; bij elke activiteit betaalt een kind slechts 50 cent per keer. „De brede school is ontstaan als een vorm van achterstandsbestrijding, maar eigenlijk kunnen alle kinderen en hun ouders ervan profiteren”, zegt Van Kekem. „Er is in Gouda ook een wijk waar de achterstandsproblematiek niet zo speelt, maar waar het buiten spelen bevorderd moet worden.”

Van alle activiteiten voor kinderen in Gouda loopt 90 procent nu via de brede school. Inmiddels doen 21 van de 25 basisscholen in de stad mee. „De andere vier zijn nog niet aan de beurt. We willen ook het speciaal onderwijs erbij betrekken. Elke school kan hier echter iets mee, afhankelijk van de identiteit en van de eigen wensen en behoeften. Als coördinatoren zijn we slechts doorgeefluik; scholen maken zelf een keuze.”

Dit is het slot van een driedelige serie naar aanleiding van het congres over de maatschappelijke opdracht van de christelijke/reformatorische school dat morgen in Vianen wordt gehouden. De brede school is een van de onderwerpen tijdens de workshops.