Defensie kan zijn manschappen binnenkort optuigen met nieuwe technologie. Soldaten in gevechtsfuncties krijgen via een microdisplay online te zien waar ze zich in het veld bevinden, waar hun maten zich ophouden én waar de vijandelijke troepen zich schuilhouden.De militair drukt even een handgreep met een kijkglaasje tegen zijn oog en is optimaal geïnformeerd. „Commando’s krijgt hij digitaal op dit microdisplay”, vertelt dr. Wouter Lotens van TNO Defensie en Veiligheid. Militairen zien daarop waar en wanneer ze moeten oprukken.

Het onderzoeksinstituut werkt al vier jaar aan een nieuwe uitrusting voor gevechtsmilitairen die te voet opereren in vijandelijk gebied. Vanmorgen presenteerde TNO de vindingen voor vechtjassen in Soesterberg. „We hebben de ervaring van Irak en Afghanistan verwerkt in de nieuwe uitrusting.”

De militairen van morgen krijgen straks een speciaal vizier, waarmee ze ook ’s nachts ongehinderd zicht hebben. „Het is niet meer nodig om bij nachtelijke operaties eerst een ander vizier op je wapen te schroeven om te kunnen richten.” Daardoor is het mogelijk om in het donker scherper te schieten. Het instrument maakt onder andere gebruik van warmtebeelden. „Verstopt de vijand zich, dan ziet de militair door warmtebeelden waar deze uithangt. Alsof je er een paar ogen bij hebt gekregen.”

Vechten lijkt hiermee steeds eenvoudiger. „We moeten net iets sneller zijn dan de vijand”, legt Lotens uit. „We kunnen ons niet meer veroorloven zonder deze techniek op stap te gaan. Het kan precies het verschil tussen leven en dood uitmaken.”

Bescherming van militairen krijgt de hoogste prioriteit. „Bij aanslagen vliegen zand en autobumpers vaak in het rond.” Het gezicht is de meest kwetsbare plek. TNO heeft daarvoor een speciale helm met elektronica ontwikkeld: van boven is een gezichtsbeschermer uitklapbaar, van de zijkanten schuiven twee houders voor een gasmasker uit. Voor inzet in hete omstandigheden krijgen moderne militairen een ventilator in broek en jas.

TNO heeft ook de draagbaarheid van de kleding verbeterd. Op dit moment werken militairen met verschillende lagen over elkaar. „Zo stijf als een kokertje.” In de nieuwe versie zijn alle onderdelen in één uitrusting verwerkt en hangt het gewicht op de heupen. „Veel beweeglijker.”

Jan Kerkhof, plaatsvervangend hoofd van het vernieuwingsprogramma bij Defensie, wijst erop dat de krijgsmacht er sinds de val van de Muur verschillende taken heeft bij gekregen. „Voor elke nieuwe taak hebben we systemen aan de bepakking toegevoegd.” De modernisering moet eind maken aan het „pakezeleffect.”

Alle NAVO-landen werken op dit moment aan modernisering van uitrustingen. „Nederland bevindt zich achter de kopgroep”, aldus Lotens. De nieuwe uitrusting kan in 2009 worden ingevoerd. Defensie moet eind 2007 een besluit nemen over aanschaf. Inmiddels is 200 miljoen euro gereserveerd voor digitale bewapening.

TNO wil niet kwijt wat een nieuwe uitrusting kost. De onderhandelingen met Defensie moeten nog starten. Vergelijkbare uitrustingen in het buitenland kosten zo’n 20.000 tot 40.000 euro per man. „Weinig”, vindt Lotens, „als je bedenkt wat een leven waard is.”