Na de verkennende eerste fase met informateur Hoekstra gaat de kabinetsformatie daarmee eigenlijk pas echt van start, bijna anderhalve maand na de verkiezingen.De langdurige verkenning was nodig omdat de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november voor een ingewikkelde situatie hadden gezorgd. Een coalitie van CDA en PvdA lag het meest voor de hand, maar die twee partijen hadden samen net geen meerderheid. Ze moesten dus op zoek naar een derde partner. Dat werd, na moeizaam getrouwtrek met SP en GroenLinks, uiteindelijk de ChristenUnie.

Balkenende, Bos en Rouvoet hebben kort voor de kerst al eens met Wijffels om de tafel gezeten, maar dat was alleen om te spreken over agenda’s en procedures. Daarna is er tussen de partijen en de informateur onderling geen contact meer geweest, zeggen betrokkenen.

Volgens deze bronnen is het niet waarschijnlijk dat de onderhandelaars woensdag al meteen knopen gaan doorhakken over concrete inhoudelijke punten. Het ligt meer voor de hand dat ze het eerst proberen eens te worden over een gezamenlijke missie voor het nieuwe kabinet, een motto. „Daarmee creëer je een wij-gevoel", aldus een ingewijde maandag.

Het versterken van de onderlinge band is geen overbodige luxe. De inhoudelijke verschillen tussen de drie partijen zijn aanzienlijk, en vooral CDA en PvdA hebben elkaar in de verkiezingscampagne hard aangevallen. Ook heeft iedereen bij deze partijen nog de coalitiebesprekingen van 2003 in het achterhoofd. Die mislukten mede door het gebrek aan ’chemie’ tussen Balkenende en Bos.

Waarschijnlijk proberen de drie partijen woensdag ook afspraken te maken over de mate van gedetailleerdheid van het regeerakkoord. Balkenende en Bos zijn voorstander van een akkoord op hoofdlijnen, waarbij de nadere invulling aan het nieuwe kabinet wordt overgelaten. Maar dat kan alleen als de partijen voldoende vertrouwen in elkaar hebben.

Balkenende, Bos en Rouvoet willen graag dat het nieuwe kabinet rond is vóór de Provinciale Statenverkiezingen van 7 maart. Of dat lukt, blijft afwachten. De ervaring leert dat kabinetsformaties in Nederland veel tijd vergen. De gemiddelde duur sinds 1945 was 72 dagen, maar de laatste vier formaties namen gemiddeld bijna 100 dagen in beslag.