In deze in totaal zestien sectoren hoeven werkgevers niet langer eerst naar Nederlands personeel te zoeken. Dat heeft demissionair staatssecretaris Van Hoof van Sociale Zaken vrijdag aangekondigd tot grote onvrede van de PvdA en SP. Het CDA is verrast.De drie partijen halen dinsdag de bewindsman naar de Tweede Kamer voor uitleg tijdens het vragenuurtje. SP-Kamerlid de Wit wijst erop dat een meerderheid van de Tweede Kamer eerder deze week Van Hoof nog op de vingers heeft getikt, omdat hij voor het openen van de grenzen voor Pools personeel de zaken nog niet op orde heeft. „Dit is in strijd met wat de Kamer wil”, stelt hij.

Door het besluit van de demissionair VVD-bewindsman moeten werkgevers in onder meer de bouw en transport nog wel een werkvergunning aanvragen. Maar om daarvoor in aanmerking te komen, hoeven ze niet meer eerst in Nederland te zoeken naar werknemers om hun vacatures te vervullen. Wel moeten buitenlandse arbeiders hetzelfde gaan verdienen als hun Nederlandse collega’s.

Op deze wijze is het werkgevers al eerder dit jaar in 23 andere sectoren makkelijker gemaakt om mensen in te huren uit de acht ’nieuwe’ lidstaten van de Europese Unie. Het gaat om Polen, Tsjechië, Hongarije, Estland, Letland, Litouwen, Slowakije en Slovenië. In de praktijk komen vooral veel Polen naar Nederland. De versoepeling geldt niet voor Roemenië en Bulgarije als die op 1 januari toetreden.

Het liefst had Van Hoof de procedure voor het aanvragen van een vergunning per 1 januari helemaal af, maar volgens de Kamer heeft hij nog onvoldoende gedaan om ontduiking van arbeidsvoorwaarden, illegale arbeid en problemen met huisvesting te voorkomen. Zo moet de bewindsman nog met werkgevers en vakbonden afspraken maken om verdringing van werknemers in Nederland en uitbuiting van Polen tegen te gaan.

„Juist in de transport en de bouw zijn op dit gebied nog veel problemen”, stelt PvdA-Kamerlid Bussemaker. Zij vreest dat werkgevers in deze sectoren door wat Van Hoof nu doet achterover gaan leunen en weinig zin hebben om nog afspraken te maken. „Terwijl nu bij het CWI 19.000 oudere bouwvakkers als werkloze in de kaartenbakken staan. Ik wil weten hoe Van Hoof denkt deze mensen weer aan het werk te helpen.”

FNV Bouw en de Hout- en Bouwbond CNV onderschrijven de zorg van de PvdA. Maar CDA’er Van Hijum hoopt dat de bewindsman goed heeft geluisterd naar de Kamer en dat er nu wel goede afspraken liggen in de sectoren. Zo wijst hij erop dat werkgevers in de transportsector steeds meer moeite doen om het groeiende aantal vacatures te vervullen, ook door scholing van werklozen.