Dat staat in het boek ”Bouwfraude” van Cok Bos, dat maandagmorgen in het Haagse hotel Des Indes werd gepresenteerd. De schrijver is een broer van Ad Bos, voormalig technisch directeur van aannemer Koop Tjuchem. Ad Bos gaf vorig jaar na enig gesteggel de schaduwboekhouding van zijn voormalige werkgever aan het openbaar ministerie.

Cok Bos heeft zich in het boek gebaseerd op de informatie die zijn broer hem gaf. „Ik heb het leeuwendeel van de verhalen voor mijn rekening genomen. Mijn broer heeft alles voor mij vastgelegd en bewerkt tot dit boek”, zo schrijft Ad Bos in een voorwoord.

Bos schrijft dat aanvankelijk Ballast Nedam, HBG, KWS en Vermeer de huisaannemers van de luchthaven Schiphol waren. De vier gunden elkaar onderling het werk en hielden andere aannemers buiten de deur. Later werden ook Heijmans, Koop Tjuchem, NBM en Ooms erbij betrokken. De aannemers spraken onder elkaar over de ”Schipholclub” en de ”Schiphol Acht”.

De aannemers kwamen onderling een prijs overeen en de van tevoren bepaalde ’winnaar’ keerde een rekenvergoeding uit aan degenen die de opdracht niet kregen. Het bedrag van de rekenvergoeding had de aannemer die de opdracht zou krijgen bij de aanneemprijs opgeteld.

Volgens Bos is deze werkwijze toegepast bij ten minste vijf opdrachten voor Schiphol: de zogenaamde Noordoosthoek van de luchthaven, de D-pier, een platform plus rijbaan, opstelplaatsen en het werk aan de Kaagbaan. Deze vijf opdrachten kostten Schiphol in totaal ruim 55 miljoen euro, waarvan de acht aannemers bijna 2 miljoen euro onderling konden verdelen zonder er iets voor te doen. Voor de aanleg van een kerosineleiding op Schiphol zouden de acht met elkaar 400.000 euro als rekenvergoeding hebben opgestreken.

Ook over de aanbesteding van de A5, die vlak langs de nieuwe vijfde baan op Schiphol loopt, maakte de Schipholclub onderlinge prijsafspraken. Hoeveel rekenvergoeding daarmee is gemoeid, is niet duidelijk. Bij de aanleg van het extra stuk snelweg gaat het in ieder geval om meer dan 300 miljoen euro.

Ook andere bouwprojecten rond Schiphol zijn in verband gebracht met fraude. Justitie doet onderzoek naar onregelmatigheden bij de aanleg van de Schipholtunnel en de vrije busbaan naar de luchthaven (Zuidtangent). De Nederlandse Spoorwegen, Rijkswaterstaat, provincies en gemeenten werden eveneens vaak de dupe van een dergelijke werkwijze bij aannemers, schrijft Bos in zijn boek.

Grote opdrachtgevers schatten de kosten van de aanleg vaak te hoog in. Welk bedrag ervoor is gereserveerd, komen aannemers vaak te weten via ambtenaren. In sommige gevallen worden de ambtenaren zelfs omgekocht. De aannemers gaan met hun offertes dicht op de prijs zitten die voor het project is gereserveerd, ongeacht de werkelijke kosten. Als er meer aannemers bij het project zijn betrokken, krijgen degenen die te hoog inschrijven in ieder geval een rekenvergoeding van de aannemer die het laagst heeft ingeschreven.

Ballast Nedam, Koop Tjuchem en KWS verdeelden bijvoorbeeld zo’n 920.000 euro voor een Amsterdams project aan de Stramanweg, schrijft Bos. Volgens hem zijn alle grote aannemers in Nederland bij dergelijke werkwijzen betrokken. Naast de acht van Schiphol zijn dat onder meer Boskalis en Strukton en de ingenieursbureaus Arcadis en Oranjewoud.

In het boek onthult Cok Bos dat het openbaar ministerie zijn broer Ad als verdachte beschouwt in het bouwfraudeschandaal. Het ministerie van Justitie wil daar niets over zeggen, maar de schrijver steekt zijn afkeer hierover niet onder stoelen of banken: „Dit was dus de bescherming van Ad, die het zelf niet eens was met de gang van zaken binnen de bouwwereld en daarom aan de bel heeft getrokken. Dit was stank voor dank die het ministerie in petto had.”

Ad Bos heeft in eerdere gesprekken met de politie toegegeven dat hij een rol heeft gespeeld bij de omkoping van een ambtenaar. Deze verklaring trok hij later weer in.

In het boek blijkt verder het ongenoegen van de broers Bos over oud-minister Korthals van Justitie. Volgens hen „loog” Korthals toen hij vorig jaar zei dat Ad Bos 3 ton eiste in ruil voor de beruchte schaduwboekhouding van aannemer Koop Tjuchem. Bos zou hebben aangeboden voor dat bedrag anderhalf à twee jaar in dienst te treden van het OM om de hele illegale boekhouding uit te pluizen. „Dit was niet meer dan een voorstel. Korthals misbruikte dit voorstel door de pers te vertellen dat Ad Bos 3 ton had geëist”, aldus Cok Bos in zijn boek.

Uiteindelijk ging Bos in zee met het televisieprogramma Zembla. Dat berichtte in november vorig jaar uitgebreid over de fraude.

In het boek rekent Ad Bos af met Koop Tjuchem-directeur Veerman, die ervoor zorgde dat Bos werd ontslagen. In het boek heet hij Manfred Reve en is hij verantwoordelijk voor de schaduwboekhouding van het aannemingsbedrijf waarvoor hij werkzaam is.