„Trams ontspoord door fout in rails”
ROTTERDAM - De ontsporingen bij RandstadRail zijn veroorzaakt door een ontwerpfout in de rails. De wielen van de voertuigen hebben onvoldoende bewegingsruimte in de rails, waardoor ze uit het spoor kunnen lopen.
Dat stelt hoogleraar verkeerskunde I. Hansen van de Technische Universiteit Delft woensdag in het AD. Vorige week woensdag ontspoorden in Den Haag, onafhankelijk van elkaar, twee RandstadRailtrams, terwijl ook een derde tram met problemen kampte.Twee mensen raakten gewond en moesten naar het ziekenhuis, circa vijftien lichtgewonden konden ter plekke behandeld worden. De Inspectie Verkeer en Waterstaat legde het grootste deel van de RandstadRail voor onbepaalde tijd stil. De oorzaken van de ontsporingen worden momenteel onderzocht.
Volgens Hansen hebben de wielen 2 millimeter speling nodig om de bewegingen die de snelle trams bij het rijden maken, op te vangen. Als die tussenruimte er niet is, klimt het meest belaste deel van de wielen op de spoorstaaf, om er vervolgens overheen te schieten. Bovendien hebben lightrailtreinen minder hoge wielen dan gewone treinen, waardoor ze gemakkelijker ontsporen.
Aan de voet van hellingen, in bochten en op wissels is het gevaar dat de treinen uit de rails schieten extra groot, omdat de voertuigen daar meer bewegen. Alle ongevallen van RandstadRail hadden op zulke plekken plaats.
De technische fouten hadden volgens Hansen kunnen worden voorkomen met computersimulaties, controles na oplevering en voldoende testen. Zelf was Hansen betrokken bij de aanleg van soortgelijke railverbindingen in Spanje, Mexico en Turkije.
De aanleg van de RandstadRail, een snelle lightrailverbinding tussen Den Haag, Rotterdam en Zoetermeer, kostte 1,8 miljard euro. De lijn is vanaf 29 oktober fasegewijs in gebruik genomen, omdat de proefritten op twee van de drie lijnen niet aan verwachtingen voldeden.
Vooral het Haagse deel kampte al direct met mankementen. De eerste week was er al sprake van een wisselseinstoring en een ontsporing. De Haagse vervoerder HTM meldde toen dat op meerdere plaatsen op het traject tussen de Monstersestraat in Den Haag en Zoetermeer slijtage aan de rails was aangetroffen. De rails liggen er nog maar ruim een halfjaar.
Door de problemen zijn de kosten al met een miljoen opgelopen. De gratis bussen die de trams momenteel vervangen, kosten de vervoersbedrijven ook duizenden euro’s per dag.
Dat de oorzaak van de ongevallen niet in de trams zelf gezocht moet worden, lijkt duidelijk uit ervaringen in de Duitse stad Kassel, waar sinds vorig jaar dezelfde voertuigen rijden als op de RandstadRail. Net als bij RandstadRail bestaat het traject zowel uit omgebouwd treinspoor als uit bestaand tramspoor. De ombouw- en testperiode in Kassel duurde vijf jaar, bij RandstadRail slechts vier maanden.
Het Nordhessischer Verkehrs Verbund verklaarde tegenover Radio TV West dat die jarenlange testperiode noodzakelijk was om ontsporingen te voorkomen en veiligheid te kunnen garanderen. De Duitse overheid stelt het langdurig testen ook verplicht. De afgelopen anderhalf jaar is er in Kassel nog geen enkel tramstel ontspoord.