Een meerderheid in de Tweede Kamer van CDA, PvdA en SP is kritisch en wil eerst zien of voldoende wordt gedaan tegen ontduiking van arbeidsvoorwaarden en illegale arbeid.Van Hoof moest een paar maanden geleden nog de streefdatum van 1 januari loslaten, omdat niet alle vereiste voorbereidingen waren getroffen. Volgens de bewindsman is het grootste deel van de maatregelen genomen en zal een beperkt aantal op korte termijn worden afgerond. Zo moet de staatssecretaris nog met werkgevers en vakbonden afspraken maken om te voorkomen dat cao-afspraken en het minimumloon wordt ontdoken.

Maar volgens Van Hoof is vrij verkeer van werknemers snel gewenst. „Zeker nu het aantal vacatures snel stijgt en het steeds lastiger wordt voor werkgevers om genoeg werknemers te vinden in Nederland en de ’oude’ EU-lidstaten.”

Volgens PvdA-Kamerlid Bussemaker loopt Van Hoof te hard van stapel. „Nog niet alle maatregelen zijn genomen. En wat wel is gedaan, bestaat vooral uit papier. Zo kun je wel opschrijven dat werkgevers verantwoordelijk zijn voor goede huisvesting van de buitenlandse werknemers, maar daarmee is het nog niet geregeld.”

SP-Kamerlid de Wit stelt dat Van Hoof zich niet houdt aan de afspraak dat eerst alle voorbereidingen getroffen moeten worden. De SP wil een Kamerdebat over de kwestie houden.

Bussemaker en haar CDA-collega Van Hijum benadrukken voor open grenzen te zijn binnen de Europese Unie. Van Hijum: „Maar de zorgvuldigheid staat voorop en niet de datum. Van Hoof moet gelijk loon voor gelijk werk kunnen waarborgen. Als straks geen vergunning meer nodig is, moeten we zeker weten dat de pakkans bij illegale arbeid verbeterd is.”

De Kamerleden zijn bang dat werkgevers straks te snel kiezen voor een Pool en niet investeren in kansarmen in Nederland. Bussemaker wijst erop dat oudere werklozen en mensen die lang in de bijstand zitten ondanks de aantrekkende economie nog moeilijk aan het werk komen. Het risico op verdringing is volgens haar te zien in de land- en tuinbouw.

In deze sector krijgen werkgevers sinds juni makkelijker een vergunning voor de Oost-Europese werknemers en daardoor is hun aantal flink gestegen. Het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) verstrekte voor deze werkers in de land- en tuinbouw van januari tot en met mei bijna 11.500 vergunningen en dat waren er ruim 26.000 van juni tot en met oktober.