Op het symposium ”Dubieuze zaken” in Tilburg dinsdagmiddag legde misdaadverslaggever Peter R. de Vries ethische dilemma’s voor aan vier topadvocaten: C. Korvinus, G. Spong, G. Knoops en Th. Hiddema.Voorbeeld 1: Een zedendelinquent dreigt te vroeg op vrije voeten te komen, omdat justitie vergeet zijn tbs te verlengen. De advocaat weet ervan. Waarschuwt hij justitie?

Hiddema: „Zoiets past niet in mijn mandaat. Als advocaat ben ik geroepen al het mogelijke te doen om de belangen van mijn cliënt te behartigen.” Spong: „Het zou verraad aan mijn cliënt zijn.” Korvinus: „Mee eens, maar ik lig er wel wakker van als ik weet dat mijn cliënt opnieuw iemand kan verkrachten.” Knoops: „Je kunt je bij morele dilemma’s terugtrekken als advocaat.”

Voorbeeld 2: Een tbs’er ontsnapt, vertelt zijn verblijfplaats aan de advocaat en zegt erbij dat hij opnieuw iemand wil vermoorden. Wat doet de advocaat met deze informatie?

Korvinus: „Voorheen deed ik er niets mee, maar na een aantal ernstige zedendelicten met ontsnapte tbs’ers zou ik nu al het mogelijke doen om hem in de kliniek of gevangenis terug te krijgen.” Spong: „Ik heb leden van de Rote Armee Fraktion verdedigd. Op een gegeven moment wist ik wie hun volgende slachtoffer zou zijn. Ik heb niets met die informatie gedaan. Er werd inderdaad een aanslag gepleegd; de man overleefde het. Mijn beroepsgeheim is mij heilig.” Hiddema: „Ik zou me terugtrekken. De cliënt belast mij op zo’n moment met informatie die ik helemaal niet wil weten.” Knoops: „Ik zou mijn cliënt opzoeken en proberen de moordplannen uit z’n hoofd te praten. Als dat niet lukt, tip ik justitie. Er blijft echter een spagaat tussen je eigen geweten en je positie als advocaat.”

Voorbeeld 3: Een bevriende psychiater maakt een opgepoetst rapport over een zedendelinquent. Gebruikt de advocaat dit rapport?

Korvinus: „Ja, de psychiater is zelf verantwoordelijk. Bovendien kan de officier van justitie een tegenrapport laten maken als hij twijfelt aan de inhoud.” Hiddema: „Ja.” Spong: „Nee.” Knoops: „Een opgepoetst rapport wel, een vals rapport niet.”

Voorbeeld 4: De verdachte heeft het misdrijf gepleegd, maar er zijn mogelijkheden om hem vrij te pleiten. Wat doet de advocaat?

Spong: „Ik wijs al mijn cliënten op de juridische mogelijkheden die ze hebben.” Korvinus: „Ik zou de zaak weigeren.”

Voorbeeld 5: De verkeerde verdachte wordt veroordeeld. Wat doet de advocaat?

Knoops: „Een gigantisch probleem.” Hiddema: „Terugtrekken. Ze zoeken het maar uit.”

Voorbeeld 6: De advocaat krijgt illegaal het requisitoir van de officier van justitie in handen. Wat doet hij ermee?

Korvinus: „Niks, in de prullenbak ermee.” Hiddema: „Ik zou het lezen.” Spong: „Ik zou het met rode oortjes lezen.”

Voorbeeld 7: De advocaat krijgt geheime informatie toegespeeld waaruit blijkt dat het openbaar ministerie ontlastend bewijsmateriaal achterhoudt. Gebruikt hij die informatie?

Korvinus: „Tuurlijk! Dit is waarheidsvinding, dit gaat boven alles. Dan ben ik als advocaat keihard. Ook al kost het mijn informant de kop.” Spong: „Dit mag volgens de wet. Moeten wij dan roomser zijn dan de paus?”

Voorbeeld 8: Iemand pleegt een bankoverval, wordt gepakt, maar de buit blijft zoek. Hij betaalt zijn advocaat met biljetten van 200 euro waar de wikkels nog om zitten. Pakt de advocaat het geld aan?

Korvinus: „Nee. Ik zou zeggen: Ga naar de bank en maak het bedrag maar over.” Hiddema: „Veel te link om het geld aan te pakken. Straks ben ik de klos wegens heling.” Knoops: „De Orde van Advocaten geeft duidelijke richtlijnen. Als de advocaat het redelijke vermoeden heeft dat het geld is gestolen, mag hij het niet aannemen.”