In de kern is de Nederlandse euthanasiewet volgens Pans zelfs paternalistisch te noemen. Daarmee doelt zij op het feit dat artsen niet op voorhand elk stervensverzoek inwilligen, maar zich laten leiden door de vraag of er sprake is van uitzichtloos en ondraaglijk lijden bij de patiënt.In de praktijk leidt dat er soms toe dat artsen, ook bij patiënten met een schriftelijke wilsverklaring, weigeren een euthanasieverzoek in te willigen, namelijk wanneer zij menen dat aan de criteria van uitzichtloos en ondraaglijk lijden niet is voldaan.

Onderzoek van het VU Medisch Centrum over het omgaan van artsen met 3614 stervensverzoeken in de periode april 2002-december liet zien dat artsen zo’n 12 procent van deze verzoeken van de hand wezen, met name omdat ze vonden dat de patiënt in kwestie niet aan de criteria voldeed. Van de betrokken patiënten overleed 13 procent in de periode tussen het inwilligen en het uitvoeren van het besluit door artsen. Nog eens 13 procent overleed voor de artsen eruit waren wat ze met het verzoek moesten doen.

Een derde groep patiënten, eveneens zo’n 13 procent, zag volgens het onderzoek uiteindelijk af van euthanasie en trok de eerder geuite stervenswens bij nader inzien weer in. De resterende euthanasieverzoeken, 49 procent van het totaal, werden ingewilligd door de arts.

Toetsingscommissies gaan in Nederland na of artsen zich bij dergelijke ingewilligde euthanasieverzoeken aan de zorgvuldigheidscriteria houden. Hoewel hun bereidheid euthanasie te melden toeneemt, bedraagt het percentage artsen dat euthanasie uit zichzelf meldt volgens het jongste onderzoek uit 2001 echter niet meer dan 54 procent.