Bos houdt optie links kabinet open
DEN HAAG - PvdA-leider Bos houdt de optie van een links kabinet nadrukkelijk open. Een coalitie met SP en GroenLinks vindt hij „een fantastische mogelijkheid.” De peilingen sluiten die optie echter uit: samen halen de linkse partijen 66 zetels, te weinig voor een Kamermeerderheid.
Bos buigt niet naar links en niet naar rechts. Hij weigert een voorkeur uit te spreken voor een coalitie met CDA of een verbintenis met SP en GroenLinks. De PvdA-lijsttrekker wil beide opties openhouden, om een ontsnappingsroute te hebben als de formatiebesprekingen met het CDA na de verkiezingen op niets uitlopen. Bovendien kan hij het CDA bij de onderhandelingen onder druk zetten als hij ook met SP en GroenLinks kan gaan regeren.Een linkse coalitie zou een „fantastische mogelijkheid” zijn, zegt Bos in een interview met Bondgenoten Magazine, het blad van vakbond FNV Bondgenoten. De samenwerking ter linkerzijde is „sterk verbeterd”, aldus de PvdA-leider. „Bij de vorige formatie was het regeren met het CDA of niet. Nu zullen we meer keuzes hebben. Maar laten we eerst winnen.”
De PvdA moet de grootste partij worden om als eerste te kunnen beginnen met formatiebesprekingen. Dat de PvdA de verkiezingen gaat winnen, is nog lang niet zeker. In een peiling van Maurice de Hond zakken de sociaaldemocraten van 40 naar 38 zetels, terwijl het CDA aan kop blijft staan met 44 zetels. De VVD blijft dalen en staat nu op 21 zetels. SP en de Partij voor de Vrijheid profiteren: ze halen respectievelijk 21 en 6 zetels.
Het gat tussen CDA en PvdA is volgens De Hond groter geworden omdat steeds meer mogelijke PvdA-stemmers aangeven op de SP te willen stemmen. Bij een nek-aan-nekrace tussen CDA en PvdA is meestal een omgekeerde trend te zien: dan lopen SP-stemmers over naar de PvdA en ChristenUnie- en SGP-stemmers naar het CDA.
De nek-aan-nekrace is sinds het radiodebat tussen de lijsttrekkers zondag op Radio 1 echter uit beeld verdwenen, denkt De Hond. Kleine partijen profiteren daarvan, omdat kiezers nu minder geneigd zijn strategisch te stemmen en toch kiezen voor de partij waar hun grootste voorkeur naar uitgaat. In de peiling van De Hond staat de ChristenUnie op 5 zetels (2 meer dan nu in de Kamer) en SGP op 2 (evenveel als nu). GroenLinks staat op 7 zetels.
SP-leider Marijnissen merkte deze week in het AD op dat hij veel mensen spreekt die vier jaar geleden PvdA hebben gestemd, maar nu spijt hebben en toch voor de SP kiezen. Uit onderzoek is volgens hem gebleken dat 50 procent van de PvdA’ers ook SP zou willen stemmen.
Premier Balkenende toonde zich dinsdagavond in het tv-programma Het Elfde Uur verrast door de keuze van Bos om de mogelijkheid van een linkse coalitie open te houden. Een links kabinet tast volgens Balkenende de veerkracht van Nederland aan.
CDA en ChristenUnie waarschuwden dinsdag de VVD om niet te tornen aan de vrijheid van onderwijs. VVD-minister Verdonk wil ouders dwingen hun kinderen naar gekleurde scholen te sturen. ChristenUnievoorman Rouvoet noemde de onderwijsvrijheid een breekpunt in mogelijke formatiebesprekingen.