Irritatie en zorg in kabinet om CIA–cellen
DEN HAAG (ANP) – Binnen het kabinet bestaat „irritatie en zorg" over de langdurige ontkenning door de Amerikaanse regering van de geheime CIA–cellen. Minister–president Balkenende zei dat vrijdag na afloop van de wekelijkse ministerraad.
Hij wilde niet zover gaan als de Tweede Kamer, die vindt dat Nederland in deze kwestie is „belazerd" door de Amerikanen. Wel is Balkenende teleurgesteld dat de vragen onbeantwoord bleven.Ook raakt de situatie volgens de premier de verhouding tussen bondgenoten. „Dit soort zaken moet je niet te veel hebben", aldus Balkenende. Hij vindt dat met relevante vragen van bondgenoten goed moet worden omgegaan. De betrekkingen moeten ruimte bieden om ingewikkelde discussies met elkaar te voeren.
Minister Bot van Buitenlandse zaken zal namens het kabinet opheldering vragen aan de Amerikanen. Vrijdagmiddag heeft hij in Den Haag al een eerste gesprek met de Amerikaanse ambassadrice voor de NAVO, Victoria Nuland. En binnen enkele dagen hoopt hij zijn Amerikaanse ambtgenote Condoleezza Rice te kunnen spreken over de beroering die de kwestie in Nederland teweeg heeft gebracht. Volgende week volgt nog een spoeddebat met de Tweede Kamer over het geheime CIA–programma.
Het PvdA–Tweede Kamerlid Koenders heeft vrijdag Nuland tijdens een lunchontmoeting al voorgehouden dat het van groot belang is dat „de vertrouwensbreuk tussen beide landen wordt hersteld”. Er moet volledige opening van zaken komen over het programma, zei hij de Amerikaanse. Eerder op de dag had Nuland tegenover de Nederlandse pers al aangegeven dat het voor de VS heel moeilijk is geweest de problemen rond de bestrijding van statenloze strijders de baas te worden.
Voor het kabinet zal de kwestie ook na een uitleg van Rice een heet hangijzer blijven. De VS zijn voorlopig niet van plan het CIA–programma op te geven en ook de gevangenis voor terroristische verdachten op Guantànamo Bay blijft gewoon open.
Voor de samenwerking binnen de internationale veiligheidsmacht ISAF in Afghanistan hoeft de Amerikaanse benadering echter geen probleem te zijn. Amerikaanse militairen die meedoen aan de door de NAVO geleide ISAF–operatie in het zuiden en later het oosten van het land zullen zich volledig moeten houden aan de afgesproken regels en geen gevangenen mogen doorsluizen naar eigen gevangenissen.