Nederlanders zouden moeten leren leven met incidentele overlast, hoeveel maatregelen er ook worden genomen om wateroverlast tot een minimum te beperken.Hevige regenbuien die de afgelopen weken op diverse plaatsen overlast veroorzaakten, zijn van alle tijden, zegt een woordvoerder van de Unie van Waterschappen (UVW). Vooralsnog hebben die niet tot problemen geleid in het stelsel van beken, sloten, kanalen en rivieren. „Daarvoor geldt pas extra bewaking wanneer sneeuwrivieren als de Rijn en de Maas grote hoeveelheden smeltwater aanvoeren.” Waterschappen als het Hoogheemraadschap van Delfland hebben wel voorzorgsmaatregelen genomen door het boezempeil te verlagen en een overloopgebied te gebruiken.

Problemen doen zich volgens de UVW-zegsman vooral voor in steden, waar de bodem vol ligt met asfalt en straatstenen. Daar kan een plotselinge grote hoeveelheid water niet snel weg en komen straten blank te staan. Soms lopen ook huizen en winkels onder.

Van al dat water hebben mensen last, blijkt onder meer uit cijfers van verzekeraar Interpolis. Een woordvoerster meldt dat Interpolis deze maand ruim 3000 waterschademeldingen van bedrijven en particulieren binnen heeft gekregen. Dat is een piek die vergelijkbaar is met juli 2004. „Elke zomer is er zo’n periode met veel regen.” Een aantal van ongeveer 2000 meldingen is normaal.

Dat water op straat blijft staan, moet volgens directeur Hugo Gastkemper van Stichting Rioned, de overkoepelende stichting voor rioolbeheer, te accepteren zijn. Eerste impuls is het riool zo groot te maken dat het miljoenen liters water ineens kan verwerken. Maar dat is dat niet de meest voor de hand liggende oplossing, meent Gastkemper. De aanpak die het kansrijkst lijkt, is die van tijdelijke berging daar waar het water is neergekomen: op straat.

De openbare ruimte in steden moet dan wel zo worden ingericht dat wateroverlast geen waterschade wordt. Gastkemper: „Want waterschade is niet acceptabel.”

De directeur van Rioned stelt dat het veel te duur is om de 100.000 kilometer rioolbuis die Nederland rijk is in zijn geheel aan te passen aan incidentele zware buien. Nu al verwacht Rioned dat de rioolbelasting rond 2015 verdubbelt naar 250 euro per gezin, omdat tot die tijd overheden circa 10 miljard euro in reguliere rioolvervanging, milieuverbeteringen en overlastproblemen moeten steken.

Bovendien is het onzinnig een systeem te bouwen dat de grootst denkbare hoeveelheid water aan kan. Het is net zoiets als wanneer je een weg aanlegt die het grootst denkbare aantal voertuigen aan kan, vergelijkt Gastkemper. Ten slotte zou in dat geval het hele land opengelegd moeten worden.

De aanpak van wateroverlast is volgens Rioned niet alleen een zaak van de overheid. Met klimaatverandering, en dus meer zware buien in het vooruitzicht, moet iedereen investeren. Mensen moeten zelf zorgen voor waterdichte woningen en winkels. „Waarom zouden anderen moeten meebetalen aan het dichtmaken van jouw gebouw”, vraagt Gastkemper zich af. „Je zorgt er toch ook zelf voor dat je dak waterdicht is?”

Behalve eigen inzet verwacht hij ook flexibiliteit. Nederlanders zouden op zware regenbuien moeten reageren als op flinke sneeuwval, waarbij weeralarmen worden gegeven en adviezen om de weg niet op te gaan. Wie weet raakt Nederland wel net zo gewend aan een uurtje water op straat als de Zwitsers aan sneeuw. „Daar heeft iedereen sneeuwkettingen in de auto en een sneeuwschuiver in huis”, aldus Gastkemper.

De zegsman stelt dat het in Nederland de normaalste zaak van de wereld is dat de waterhuishouding goed is. „Daardoor raken we van slag als het wel een keer misgaat.” Vreemd, meent hij. „We kiezen er zelf voor in West-Nederland te wonen.”