Stichting wil boek met kampherinneringen
DEN HAAG - De Stichting Herdenking 15 augustus 1945 wil een boek uitgeven met persoonlijke verhalen van mensen die tijdens de oorlogsjaren in de Japanse kampen in Nederlands-Indië hebben gezeten.
Dat maakte J. van Bodegom, voorzitter van de stichting, dinsdag bekend tijdens de officiële herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog in Azië. Precies 61 jaar geleden, op 15 augustus 1945, capituleerde Japan. Ook voor Nederland kwam daarmee een einde aan de Tweede Wereldoorlog, en niet op 5 mei.Tijdens een door zo’n 1800 mensen bezochte herdenkingsbijeenkomst vanmorgen refereerde Van Bodegom aan de vreselijke omstandigheden waaronder veel Nederlanders met een Indische achtergrond in de kampen leefden. Bij -vaak gedwongen- terugkeer naar Nederland bleek voor hun verhalen nauwelijks plaats: Nederland verwerkte een ander oorlogsverleden.
Van Bodegom sprak er zijn onbegrip over uit dat, behalve de slachtoffers, nog steeds hier en daar de aanstichters van de oorlog -de Japanners- worden geëerd. „Voor mij zijn ze nog steeds verantwoordelijk voor de onvergeeflijke misdaden, zinnebeelden van het kwaad. Dat zij worden geëerd, is absurd, een reden voor bezorgdheid en permanente aandacht.”
Van Bodegom hoopt dat over vier jaar, als de Tweede Wereldoorlog 65 jaar achter de rug is, de oorlog „met pensioen” gaat. „De oorlog zullen we nooit vergeten, maar een beetje meer rust kunnen we zo goed gebruiken.” Om dat mogelijk te maken, lanceerde hij het idee voor een boek met daarin hun belevenissen uit de kamptijd. „Die weten we voor het allergrootste deel nog niet.” De mogelijkheid bestaat om de belevenissen in een gesloten archief te laten bewaren.
Ook schrijfster Yvonne Keuls, in 1931 geboren in Batavia, sprak tijdens de herdenkingsdienst. Zij stond stil bij twee schrijfsters die de kampervaringen van jonge vrouwen indringend optekenden: Margaretha Ferguson en Henriëtte van Raalte-Geel.
Dinsdag had eveneens een herdenkingsbijeenkomst plaats bij het Indisch Monument, in 1988 door koningin Beatrix aan de Haagse Teldersweg onthuld. Publicist Adriaan van Dis hield een voordracht en een leerlinge van het Vrijzinnig Christelijk Lyceum in Den Haag verzorgde een declamatie. Een vrouwenkoor bracht onder meer het Indische Onze Vader ten gehore, waarna de kranslegging volgde. Daarbij was ook premier Balkenende aanwezig.