Klinkende schellen, flitsende rode lichten en een trein die luttele seconden later voorbij raast. De spoorwegovergang aan het Kerkpadsblok in het Overijsselse Wijhe is er een als vele. ”Wacht tot het rode licht gedoofd is, er kan nog een trein komen”, waarschuwen de bekende borden bij het spoor.Binnen afzienbare tijd zal de spoorwegovergang worden gesloten. Het verkeer moet gebruikmaken van twee nabijgelegen overgangen. De zuidelijke overgang wordt ondertunneld en maakt deel uit van de aan te leggen rondweg in Wijhe, die het verkeer in het dorp moet ontlasten.

Zit het de Wijhenaren dwars, de sluiting van de overgang aan het Kerkpadsblok? Pal naast het spoor trekt J. Nijmijer, gepensioneerd belastinginspecteur, zijn hark uit het groen. „Het is jammer dat sommige mensen nu wat om moeten lopen. Ik heb me laten vertellen dat het nu langer duurt voordat de brandweer bij ons kan zijn. Toch is de sluiting hier geen hot item. Wijhenaren zijn over het algemeen vrij gelaten. Ze weten dat er niets aan het besluit zal veranderen.” Zijn vrouw ziet voordelen van de sluiting. „Hier jakkert nogal wat jeugd over het spoor. Daar zullen we in de toekomst minder last van hebben.”

Ondernemer T. van den Oort, die op steenworp afstand van de spoorovergang een textieldrukkerij annex sportzaak runt, is „niet zo blij” met het schrappen van de spoorwegovergang. „In de toekomst zal er veel minder verkeer langs mijn zaak rijden. Dat raakt me best. Ik zal in advertenties mensen duidelijk maken waar we zitten en dat ze bij ons terechtkunnen.”

Op nog zo’n 300 plaatsen in Nederland zullen de komende jaren kleine spoorwegovergangen worden gesloten. In totaal telt ons land 2743 overgangen. Met het schrappen van overgangen willen de spoorwegen en gemeenten de verkeersveiligheid bevorderen. „Spoorwegovergangen blijven een bron van gevaar”, zegt woordvoerder Eric Drent van spoorbeheerder ProRail. „De weggebruiker legt het altijd af tegen een trein. Bovendien vinden er jaarlijks 200 zelfdodingen plaats. Mensen komen vaak via overgangen op het spoor.”

De „rigoureuze” sluiting van honderden spoorwegovergangen zit de Fietsersbond niet lekker. Vrijdag protesteerde de bond samen met onder meer boeren en recreanten in Brabant tegen het voornemen om 26 van de 53 overgangen in de driehoek Vught-Boxtel-Tilburg te schrappen. „Een halvering van het aantal overgangen vind ik nogal wat”, zegt Aad Smit van de Noord-Brabantse afdeling van de Fietsersbond.

Sluiting van de overgangen zal menigeen duperen, schetst Smit. „Fietsers, voetgangers en ruiters kunnen hun ommetje niet meer maken en moeten soms kilometers omrijden om bij de volgende spoorwegovergang te komen. Ook boeren met hun tractoren moeten langer omrijden om bij hun land te komen. Terwijl het beleid er toch op gericht zou moeten zijn om het groen in en rond dorpen bereikbaar te houden voor de burgers.”

De Fietsersbond dringt er bij ProRail op aan om kleine overgangen in ieder geval open te houden voor fietsers en voetgangers. Arien de Jong van de landelijke Fietsersbond: „Onderzoek wijst uit dat 85 procent van de ongevallen veroorzaakt wordt door automobilisten.”

Het argument dat sluiting van gelijkvloerse overgangen veiliger is, kan haar niet overtuigen. „Door sluiting van de ene overgang zal de verkeersdrukte op de volgende spoorovergang weer toenemen. We moeten ook een afweging van belangen maken. Het veiligste is als we met z’n allen de weg niet meer opgaan en stilletjes thuis op een stoel gaan zitten. Maar dat willen we toch niet.”