„Dieren worden soms waardiger vervoerd.” Met die opmerking onderstreepte minister Donner van Justitie woensdag op een themadag in Zwolle de ernst van mensensmokkel en mensenhandel. Meer dan eens is er sprake van uitbuiting van vrouwen in de prostitutie.Mr. P. Bolhaar, binnen het college van procureurs-generaal (de OM-top) belast met de portefeuille mensenhandel en mensensmokkel en gisteren ook een van de sprekers, kan zich bij die hartenkreet van de bewindsman van alles voorstellen. „Bij mensenhandel is vaak sprake van dwang, mishandeling, uitbuiting. Zo zetten pooiers vrouwen onder druk om maar geen aangifte te doen.”

Nationaal rapporteur mensenhandel Korvinus heeft in haar rapportages betoogd dat de strijd tegen mensenhandel te wensen overlaat. Heeft Justitie die zaak jarenlang laten sloffen?

„Zeker niet. Ik keer me tegen dat beeld. Volgens een Amerikaans rapport behoren we tot de categorie landen die het goed doen op dat punt. Binnen het openbaar ministerie is mensenhandel en mensensmokkel al langer een speerpunt. Vorig jaar is een expertisecentrum opgericht. Dat moet leiden tot meer samenwerking tussen bijvoorbeeld OM en gemeenten. We moeten krachten bundelen en informatie delen. Dat kan altijd beter.”

U pleit ervoor op gemeentelijk niveau de prostitutiesector scherper in de gaten te houden. Hoe?

„De wet biedt de mogelijkheid dat het OM gemeenten tipt over bepaalde verdachte activiteiten. Zo kun je mensenhandelaars op het spoor komen. Kijk áchter een aanvraag voor een vergunning. Wat is een pensionhouder van plan als hij meer kamers wil gaan verhuren? Gaat hij die voor prostitutiedoeleinden gebruiken? De buitenkant kan heel anders zijn dan de binnenkant. Wees daar als autoriteiten alert op.”

In onder meer christelijke kring keert men zich tegen prostitutie. Hoe denkt u daarover?

„Daar geef ik geen oordeel over. De wetgever heeft bepaald dat prostitutie legaal is. Als OM zijn wij er voor handhaving van wetten. Dat betekent ook dat wij uitbuiting moeten aanpakken. Waarmee ik niet zeg dat alle vrouwen in de prostitutie worden uitgebuit.”

Slachtoffers van mensenhandel, in bijvoorbeeld de prostitutie, zijn vaak niet happig om naar de politie te stappen.

„Dat maakt zulke zaken ingewikkeld. Slachtoffers hebben met meerdere belangen te maken. Ze zijn financieel afhankelijk van bijvoorbeeld hun pooiers, worden onder druk gezet of zijn bang dat ze het land worden uitgezet omdat ze geen verblijfsvergunning hebben. Daarom is het van belang dat Justitie zélf actief speurt naar mensenhandel en mensensmokkel.”

De dit jaar gestarte campagne van Meld Misdaad Anoniem tegen misstanden in de prostitutie heeft de eerste zes maanden 78 meldingen opgeleverd, tegen 42 in 2005. Hoe beoordeelt u dat?

„Dat is positief. Het is goed de burgers te betrekken bij het signaleren van verdachte situaties. Mensen kunnen zich ook melden bij de wijkagent om verdachte zaken door te geven. Dat geldt niet alleen voor de prostitutie, maar ook voor misstanden in lagelonenarbeid in bijvoorbeeld de tuinbouw en de schoonmaakbranche.”

De strijd tegen mensenhandel blijft moeizaam?

„Het is een ingewikkelde strijd. Daarom moet je je niet alleen op lokale misstanden richten. Achter uitbuiting in een bordeel kan een internationale criminele organisatie schuilgaan. In de strijd daartegen moeten we krachten bundelen. Daarbij dient het OM samen te werken met instanties zoals de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) en de Arbeidsinspectie. Uiteindelijk is het mensenhandelaars en mensensmokkelaars om het financieel gewin te doen.”