Donner, jurist van huis uit, hecht grote waarde aan de scheiding van overheid en ethiek, zo blijkt uit de nieuwste uitgave van Christen Democratische Verkenningen, een vierjaarlijkse uitgave van het Wetenschappelijk Instituut van het CDA. Het boek verschijnt donderdag onder de titel ”Zonder geloof geen democratie”.Donner schrijft: „We moeten de overheid niet belasten met zingeving, ethische opbouw en moreel gezag. Daar hebben we de samenleving voor, in al haar levensbeschouwelijke verscheidenheid. Staat en wet berusten op het inzicht dat mensen over elkaar willen heersen, elkaars spullen begeren en steeds weer in conflict komen. Wie moreel gezag aan de overheid wil toevertrouwen, levert zich geheel aan die overheid uit.”

De woorden van Donner lijken opvallend. Premier Balkenende heeft de afgelopen drie jaar dikwijls de nadruk gelegd op normen en waarden in de samenleving. Toch benadrukte ook hij altijd, en dat bleef meestal in de pers onderbelicht, dat de overheid die normen en waarden niet op een presenteerblaadje kan aanreiken. Burgers zijn zelf verantwoordelijk voor hun daden, vindt Balkenende, en Donner met hem. Het is bij uitstek een taak van burgers om op basis van gelijkwaardigheid met elkaar samen te werken en elkaar te respecteren.

De minister van Justitie neemt wel duidelijk afstand van liberale opiniemakers als Kamerlid Wilders en VVD-coryfee Bolkestein, die in het debat over integratie steeds de nadruk leggen op de joods-christelijke eigenheid van de Europese gemeenschap. Allochtonen moeten zich de joods-christelijke waarden eigen maken om goed te kunnen integreren, zo benadrukken zij.

Donner ziet dat iets anders. „In hun handen wordt het christelijk geloof een instrument om mensen uit te sluiten en daarvoor was geloof nooit bedoeld. Religie wordt dan een soort inburgeringstoets op basis van de vrede van Augsburg (wiens land, diens geloof). Dat heeft indertijd godsdienstoorlogen niet weten te voorkomen, en zal ze nu alleen maar sterker oproepen.”

De CDA-minister heeft ook moeite met de term ”christelijke politiek”. Hij vindt dat een „gevaarlijk begrip.” Geloof en politiek moeten volgens hem niet met elkaar worden verward. „Wat als christelijke politiek wordt gepresenteerd, zal steeds de Heer der kerk beschamen, want politiek is van en voor deze wereld.”

„Christelijke verantwoordelijkheid is het verloren schaap zoeken, publieke verantwoordelijkheid is zorgen dat die 99 andere schapen eerst veilig thuiskomen.”