„Mijn leven loopt in Irak groot gevaar. Als we terugkeren, word ik misschien gedood", vertelt de 47-jarige Ibrahim in zijn woonkamer. Uit angst voor represailles wil hij niet met zijn echte naam in de krant. Ibrahim behoort tot de zogeheten Chaldeeuwse christenen, een bevolkingsgroep die in Irak eeuwenoude papieren heeft. In Noord-Irak leven zo’n 60.000 christenen, te midden van 3,3 miljoen moslims.

Bezorgdheid
Om uit handen van Saddam Hussein te blijven, vluchtte Ibrahim in 1997 per truck naar Nederland. Samen met zijn vrouw en drie kinderen. Na een verblijf in diverse opvangcentra streek hij neer in een rijtjeshuis. In Nederland kwam een vierde kind ter wereld. Sinds anderhalf jaar werkt Ibrahim bij een bussenfabriek. Na jarenlange asielprocedures besliste de vreemdelingenrechter in Den Haag onlangs dat het gezin ons land dient te verlaten. Naar verluidt staat diverse christengezinnen uit Irak hetzelfde te wachten.

Ibrahim en de zijnen leven deze dagen in grote bezorgdheid. Ieder moment kan er een brief op de mat vallen waarin de familie wordt gesommeerd Nederland binnen een maand te verlaten.

Omzwervingen
Ibrahim weigerde in 1991 voor Saddam Hussein onder de wapens te gaan om te strijden tegen Koeweit. Sindsdien zegt hij in Irak te vrezen voor zijn leven. In de zomer van 1991 namen medewerkers van Saddams inlichtingendienst Ibrahim gevangen. Hij zou ter dood worden gebracht. Ibrahim kon de dans ontspringen, omdat de gevangenen door islamitische opstandelingen werden bevrijd. Na allerlei omzwervingen besloot hij in 1997 naar Nederland te gaan.

De vreemdelingenrechter in Nederland hecht weinig geloof aan het verhaal van Ibrahim, zo valt uit de stukken op te maken. Zo vindt de rechter het vreemd dat hij naar Bagdad reisde om zijn moeder te bezoeken. Als het gevaar echt zo groot was geweest, had Ibrahim het wel uit zijn hoofd gelaten om zich in de Iraakse hoofdstad te laten zien, vindt de rechter.

Feit is dat er groot verschil van mening bestaat over de gevaren die Chaldeeuwse christenen in Noord-Irak lopen. Volgens de Nederlandse autoriteiten valt het allemaal wel mee. „Aangezien in Noord-Irak vrijheid van godsdienst bestaat, kan niet worden volgehouden dat christenen ook daar bloot zullen staan aan vervolging wegens geloofsovertuiging", aldus de rechter.

Ibrahim en de zijnen denken daar heel anders over. Volgens hen lopen ze wel degelijk risico in Irak om hun geloof te worden vervolgd. „Het is er niet veilig voor christenen", zegt hij. Fel: „In Nederland vinden ze het natuurlijk erg dat Hitler de Joden vermoordde. Maar wij lopen nu ook de kans om gedood te worden."

Bezetting
Het is de vraag of de Nederlandse autoriteiten werkelijk op de hoogte zijn van de situatie in Irak. In juni dit jaar berichtte het ministerie van Buitenlandse Zaken in een zogeheten ambtsbericht dat Noord-Irak veilig gebied is. Conclusie van ‘Den Haag’: asielzoekers uit die regio kunnen terug. Het ambtsbericht bleek echter vooral achter het bureau te zijn opgesteld. Sinds 1999 hebben Nederlandse asielspecialisten, in weerwil van de gebruikelijke procedures, Irak niet daadwerkelijk bezocht.

Daar komt bij dat nogal wat betrokkenen stellig ontkennen dat Noord-Irak veilig is. Zo meldde een rapportage van het Amerikaanse State Department in februari dit jaar dat christenen in Noord-Irak slachtoffer zijn van intimidatie en geweld. Er is sprake van bezetting van christelijke steden en dorpen.

Kruisjes
Na de aanslagen van 11 september hebben christenen in Irak het zeker niet beter gekregen. Volgens de Iraakse politicus Yelda, die binnen het oppositiefront de christenen vertegenwoordigt, hebben christenen het na 11 september veel zwaarder onder de moslims in Irak. Zo durven ze niet langer hun traditionele kruisjes te dragen en worden ze uitgescholden voor kruisvaarders.

Over anderhalf jaar hoopt Ibrahim zich in Amerika te vestigen, waar zijn moeder en familie van zijn vrouw verblijven. De papieren daarvoor zijn voor elkaar. De tijd die komen gaat, is echter hoogst ongewis.