Rutte, de belangrijkste concurrent van Verdonk voor het lijsttrekkerschap, verweet zondag in De Telegraaf de huidige VVD–top indirect een gebrek aan regie. „Als ik leider ben van de fractie, zal ik dit soort persoonlijke aanvallen nooit accepteren", aldus Rutte, „Ik neem hier een risico mee, want het zijn allemaal mensen die op mij zouden (kunnen) stemmen. Maar dat is dan maar zo".Overigens hadden fractieleider Willibrord van Beek en VVD–vicepremier Zalm zaterdag tijdens een partijcongres in Noordwijk ook al kritiek geuit op de anonieme aanvallen op Verdonk. Zalm noemde dergelijke uitlatingen „niet verheffend" en ook Van Beek zei zich geërgerd te hebben. Maar de fractievoorzitter wilde geen rode kaarten uitdelen. „Zo werkt dat niet en als dat wel zo werkte, dan wil ik deze functie niet". Wel beloofde Van Beek ervoor te zorgen dat er „geen kikkers uit de kar springen".

Begin vorige week ontstond er in de VVD woede en ruzie toen minister Verdonk bekendmaakte dat aan het (inmiddels vertrokken) Tweede Kamerlid Ayaan Hirsi Ali ten onrechte de Nederlandse nationaliteit is verleend. Na hevige druk van Kamer en kabinet moest Verdonk op haar besluit terugkomen. Vrijdag, bij het begin van het VVD–congres, verklaarde ze dat Hirsi Ali „uiteindelijk" gewoon Nederlander zal worden.

De affaire lijkt noch de VVD, noch Verdonk veel schade te hebben berokkend. Volgens een peiling van Maurice de Hond zou de VVD nu uitkomen op 36 Kamerzetels, één meer dan vorige week en acht meer dan bij de laatste verkiezingen. Bij kiezers die vier jaar geleden op de VVD stemden, is Verdonk nog steeds de favoriete lijsttrekker. Volgens De Hond zou zij goed zijn voor 52 procent van de stemmen, terwijl Rutte maar 37 procent haalt.

Het zijn echter de leden van de VVD, en niet de stemmers, die uitmaken wie de nieuwe lijsttrekker wordt van hun partij. Zij hebben nog tot donderdag de tijd om hun keuze te bepalen op Verdonk, Rutte of Jelleke Veenendaal. Op 31 mei wordt de uitslag bekend.

Naast de VVD hield ook het CDA zaterdag een partijcongres. Premier Jan Peter Balkenende moest tijdens die bijeenkomst persoonlijk ingrijpen om te voorkomen dat een resolutie werd aangenomen om de discussie over de hypotheekrente te openen. Volgens de premier zou het CDA daarmee een volstrekt verkeerd signaal afgeven, namelijk dat de partij wil gaan „morrelen’" aan de renetaftrek.

Hoewel Balkenende de voorbije week een aantal malen liet weten dat samenwerking met de VVD voor hem na de verkiezingen niet vanzelfsprekend is, haalde hij op het congres vooral uit naar PvdA–leider Wouter Bos. Hij verweet hem steeds „twee stappen" achter het CDA aan te hobbelen. Ook CDA–fractieleider Maxime Verhagen ging tekeer tegen de PvdA–leider. „Met Bos bent u de klos", hield hij zijn achterban voor.

Zalm pakte Bos tijdens het VVD–congres ook hard aan. Hij kraakte diens plannen af om de hypotheekrenteaftrek te beperken en om rijkere ouderen te laten meebetalen aan de AOW. Van dat laatste wil ook Balkenende niets weten. De gebeurtenissen van 1994, toen het CDA 20 zetels verloor na voorstellen om de AOW te bevriezen, staan hem nog helder voor ogen, zei hij zaterdag in Utrecht.