Premier Balkenende riep Verdonk naar het Torentje voor een gesprek met hem en de twee vicepremiers Zalm (VVD) en Brinkhorst (D66). Vooral Brinkhorst nam haar duchtig onder handen.Directe aanleiding was de uitspraak van Verdonk tijdens een VVD-bijeenkomst in Hardenberg, waar ze campagne voerde als kandidaat-lijsttrekker. Ze stelde daar woensdagavond dat ze alleen maar kon constateren dat Hirsi Ali nooit Nederlander is geweest. In het Kamerdebat over de kwestie werd ze echter via moties opgedragen om te onderzoeken of er een ontsnappingsmogelijkheid is voor Hirsi Ali.

De top van het kabinet was „niet blij” met de uitlatingen van Verdonk. Ze heeft moeten beloven zich strikt aan de afspraken te houden. Na afloop verklaarde ze „alle ruimte” te zullen gebruiken om aan de wens van de Kamer tegemoet te komen. Ze zal Hirsi Ali, die dinsdag aftrad als Kamerlid, uitnodigen voor een gesprek. Daarin kan ze zelf aangeven hoe ze denkt haar Nederlandse paspoort te kunnen behouden.

Verdonk betwist dat ze nu onder curatele staat. Liever spreekt ze van „een nieuwe politieke werkelijkheid.” Vrijdag moest ze opnieuw door het stof tijdens de wekelijkse vergadering van de ministerraad. Donderdagavond is de kwestie al aan de orde gekomen in het VVD-bewindsliedenoverleg. Tot verrassing van vicepremier Zalm kende die bijeenkomst een vrij rustig verloop. „De kou is uit de lucht”, verklaarde hij na afloop.

De VVD-bewindslieden, die zich de afgelopen dagen flink geërgerd hebben aan Verdonk, waren volgens Zalm „beheerst en zakelijk” geweest. In zijn weblog op internet schreef Zalm eerder op de dag nog over het optreden van Verdonk in Hardenberg: „’s Avonds op tv is ze strijdbaar en lijkt het wel alsof ze het debat gewonnen heeft en er geen moties zijn aangenomen. Bijzonder. Zou ik niet kunnen.”

Premier Balkenende zei donderdagavond in het tv-programma Netwerk dat Verdonk hem maandagochtend nog had verzekerd dat ze de brief over Hirsi Ali die dag nog niet zou versturen. Toen de brief ’s avonds toch de deur bleek te zijn uitgegaan, reageerde Balkenende ontstemd. „Ik vind dat niet plezierig omdat het mij ging om de vraag: is de redenering houdbaar? Heb je de goede argumenten gebruikt? Is alles ook goed uitgezocht?”

Fractievoorzitter Rouvoet van de ChristenUnie toonde zich verbijsterd over de uitspraken van de premier. Volgens hem heeft Verdonk vragen over de gang van zaken rond de brief ontdoken. „Verdonk moet zich de vraag stellen of ze zo nog kan functioneren.”