Sinds 1986 passeerden zeker dertig technisch hoogwaardige varianten voor een waterkering de revue, maar waterschap Groot Salland besloot eind jaren negentig de monumentale stadsmuur in ere te herstellen. Delen van de muur dateren uit de veertiende eeuw en moesten drastisch gerestaureerd worden. „De muur stond grotendeels op instorten, helde hier en daar al flink over. Per onderdeel viel het werk mee, maar over de hele linie gezien was het een kolossale klus”, aldus dijkgraaf S. Schaap.De stadsmuur, gebouwd om de stad tegen water en vijandige mogendheden te beschermen, is in de loop der eeuwen grotendeels aan het zicht onttrokken. Hij loopt over een lengte van twee 2 door tuintjes, dan weer dwars door huizen. Veel bewoners van 250 historische huizen die bij het project betrokken waren, weigerden in de beginjaren medewerking te verlenen en streden er tevergeefs tegen, tot aan de Raad van State.

„Het maatschappelijke klimaat is de laatste jaren veranderd. Dat er wat moet gebeuren tegen het wassende water, daarover is men het snel eens, zolang het maar niet in de eigen achtertuin gebeurt”, vat Schaap samen.

W. Vrooland van de gelijknamige bloembinderij in de binnenstad verleende wel direct medewerking. Zijn zaak werd tot de grond toe afgebroken en in drie jaar tijd weer opgebouwd. De waterkering loopt achter de toonbank langs. „Ik heb in een noodwinkel gezeten. Het duurde lang, maar ik kreeg compensatie en alles ging in goed overleg. Toen ik uiteindelijk terug wilde verhuizen, stelde het waterschap een paar bouwvakkers als verhuizer beschikbaar”, glimlacht de bloemist.

De bouw van de kering lag een jaar stil omdat Groot Salland het oneens was met de aannemerscombinatie die de laagste inschrijving had. Het waterschap beschuldigde de bouwcombinatie van prijsopdrijving. Terecht, naar later bleek. Een nieuwe aanbesteding viel ruim 9 miljoen euro lager uit. De kosten bedroegen uiteindelijk 30 miljoen euro.

Met de oplevering van de laatste klepkering werd de waterkering medio april voltooid. Hier en daar zijn metselaars nog bezig met de laatste afrondende werkzaamheden. Waar de stadsmuur ontbreekt, is een nieuwe muur gebouwd. In het wegdek verzonken liggen klepkeringen die door een dijkleger van honderd man bij hoogwater omhoog getakeld kunnen worden. „Binnen vier uur is de stad hermetisch afgesloten”, zegt woordvoerder W. Meuleman.

De vrijwillige dijkbrigade zorgt er ook voor dat bij de voordeuren van huizen aan de kade schotten geplaatst worden en dat waterkerende deuren gesloten zijn. Zelfs de eeuwenoude stadspoort wordt dan met schotbalken onderdeel van de kering.

Nu het werk gereed is, overheerst niet de trots maar vooral de opluchting bij dijkgraaf Schaap. Hij tuurt tevreden over de IJsselkade, waar scholieren aan boord gaan aan een van de afgemeerde historische zeilschepen. De verwachting is dat de kering eens in de zeventien jaar gebruikt zal worden. Zelfs bij waterstanden die eens in de 500 jaar voorkomen, houdt de stad droge voeten.

Toch is niets zo onvoorspelbaar als water, denkt Schaap. „Bij de huidige overstromingen in Oost-Europa zijn waterstanden bereikt die in geen honderd jaar zijn voorgekomen. En ook Nederland ontkomt er niet aan. Projecten als deze moet je nu uitvoeren. Over honderd jaar is de ruimte die daar nu voor is, volgebouwd.”