Staatssecretaris Van Hoof van Sociale Zaken concludeerde donderdag na een debat met de Kamer dat hij onvoldoende steun krijgt voor zijn plannen voor versoepeling en dat hij terug moet naar het kabinet voor overleg.
Van Hoof streeft ernaar de grenzen voor werknemers uit de nieuwe EU–lidstaten per 1 januari 2007 volledig te openen. Daarop vooruitlopend wil hij dat het CWI bij het verstrekken van een werkvergunning voor deze mensen niet meer toetst of er voldoende arbeidskrachten in eigen land zijn te vinden. Zodra blijkt dat in sectoren „verontrustend veel” Nederlandse werknemers worden verdrongen, wil hij daar weer het strengere regime toepassen.

Volgens de bewindsman is het toepassen van een verlicht regime de enige manier om uit te zoeken of de vrees voor verdringing terecht is. Hij verwacht niet „dat er op grote schaal sprake zal zijn van verdringing” gezien de dalende werkloosheid en de groei van het aantal vacatures. Van Hoof wil werkgevers ook niet onnodig opzadelen met „bureaucratische rompslomp” en vreest dat het toenemende tekort aan werknemers de economie zal afremmen.

Maar CDA–Kamerlid Van Hijum noemde het beleid van de staatssecretaris „de omgekeerde wereld”. PvdA–Kamerlid Bussemaker stelde dat een toets misschien wel weer snel is in te voeren, maar dat gevolgen in de praktijk – voor mensen die hun baan verliezen – moeilijker zijn terug te draaien.

CDA en PvdA pleiten ervoor om in een aantal sectoren nog vast te houden aan de strengere aanpak, in overleg met vakbonden en werkgeversorganisaties. Van Hijum wees op grote verschillen tussen sectoren. In sommige branches is een tekort aan vakkrachten, maar hij ziet bijvoorbeeld in de bouw en transport verdringing. „In de bouw zitten 10.000 mensen in de WW en in de transport 6000, terwijl in deze sectoren al veel Polen werken”. Maar volgens Van Hoof stromen meer bouwvakkers en chauffeurs uit de WW dan dat er ingaan.

De staatssecretaris stelde nog wel opgelucht vast dat hij in ieder geval de Europese Commissie op tijd – voor 1 mei – kan informeren. Vorige week was al besloten om Brussel te melden dat Nederland vooralsnog vasthoudt aan zijn huidige regime. Om de grenzen vanaf 2007 te kunnen openen, moet eind dit jaar duidelijk zijn hoe Van Hoof oneerlijke concurrentie door illegale arbeid en ontduiking van arbeidsvoorwaarden beter gaat bestrijden.