„Als Louwes vrijkomt, zijn de rapen gaar”
MAASTRICHT - Het gekrakeel rond Ernest Louwes toont aan dat „ook ambteloze burgers niet meer blindelings vertrouwen op een rechtelijk oordeel.” Dat stelt de Maastrichtse rechtspsycholoog prof. dr. H. Crombag in reactie op de jongste ontwikkelingen in de Deventer moordzaak.
Voorlopig blijft Louwes achter de tralies, besliste minister Donner van Justitie gisteren. Onderzoek of de boekhouder terecht is veroordeeld tot twaalf jaar cel voor de moord op weduwe Wittenberg in 1999 gaat echter door. Knellende vraag is of zich na de Puttense moordzaak en de Schiedammer Parkmoord opnieuw een gerechtelijke dwaling aandient. Voor opiniepeiler Maurice de Hond, vurig pleitbezorger van Louwes, lijdt dat geen twijfel. Hij noemt het een „grof schandaal” dat de fiscalist nog vastzit.Tast al de heisa in de Deventer moordzaak het vertrouwen bij de burger in de rechtsstaat aan?
Emeritus hoogleraar Crombag rechtspsychologie, bekend als criticaster van de rechterlijke macht: „Lange tijd legde de gewone burger zich neer bij rechterlijke uitspraken. Zo van: Rome heeft gesproken, de zaak is afgesloten. Dat is niet meer zo. Het blindelings vertrouwen in een rechter is weg.”
Met het gevaar dat allerlei burgers wat gaan roepen over een strafzaak, zonder de finesses te kennen.
„Dat gevaar bestaat. Ofschoon ik de indruk heb dat iemand als Maurice de Hond zijn huiswerk goed heeft gedaan.”
Minister Donner van Justitie waarschuwt dat De Hond met zijn stellige beweringen de rechtsstaat aantast.
„Ik ben geen fan van Donner, maar hij heeft hier wel een punt. De manier van campagnevoeren van De Hond vind ik niet verstandig. Zo heeft hij een naam genoemd van iemand die de werkelijke dader zou zijn. Dat had hij niet moeten doen. Anderzijds heb ik bewondering voor die man. Hij spant zich toch maar in om de waarheid boven tafel te krijgen en gaat niet met een pijpje in een hoek van de kamer zitten.”
Loopt Justitie het gevaar zich te laten opjutten door allerlei emotionele burgerprotesten?
„Laten we hopen dat Justitie zich niet laat opjagen door allerlei geruchten in de media. Ik heb ook niet de indruk dat dat nou echt gebeurt. De commissie Posthumus II, die onlangs is ingesteld om twijfelachtige gerechtelijke uitspraken te onderzoeken, zal aangebrachte zaken die er niet echt toe doen, snel moeten schiften.”
Zijn rechters voldoende in staat om ingewikkelde DNA-rapportages op juiste waarde te schatten?
„Ten eerste kunnen rechters geen zin hebben om door te vragen over een rapportage. Zorgeloosheid dus. Ten tweede is er de mogelijkheid dat rechters zo’n rapport niet snappen. Ze weten niet wat ze vragen moeten. Misschien denken ze dat DNA-bewijs absoluut bewijs is. Dat is niet zo. Net zo min als een bekentenis absoluut bewijs is. Dat hebben we gezien in de Puttense moordzaak.”
Het openbaar ministerie heeft een groot probleem als de Deventer moordzaak uitloopt op een gerechtelijke dwaling?
„Dan zijn de rapen gaar. Reken maar dat het OM door de gerechtelijke dwaling in de zaak van de Schiedammer Parkmoord tot in zijn wortels is geraakt.”
U staat bekend als criticaster van de rechterlijke macht. Loopt u het gevaar te veel spijkers op laag water te zoeken?
„Dat zou kunnen. Niets menselijks is mij vreemd. Tegen zo’n houding probeer ik me oprecht te beschermen. Ik stel ook vast dat iemand als mr. Harm Brouwer, topman bij het openbaar ministerie, heeft toegegeven dat er mogelijk nog tien, vijftien zaken bestaan waarbij sprake is van ernstige fouten van justitie. Hij is bereid tot zelfkritiek. Minister Donner van Justitie is halsstarriger.”