Angst lijkt Rita Verdonk (50) niet te kennen. Ze wordt wel vergelijken met de Engelse ex-premier Thatcher, die als bijnaam ”the iron lady” had. Een debat kan nog zo netelig voor haar zijn, ze treedt de Kamer steeds strijdlustig tegemoet. De onzekerheid die iedere nieuweling in Den Haag eigen is, maakte bij haar al snel plaats voor zelfverzekerdheid.Ze was aan het Binnenhof een echte buitenstaander. Met politiek hield ze zich tot aan haar aantreden in het kabinet nauwelijks bezig. Ze had een hoge baan bij het ministerie van Justitie en was directeur Staatsveiligheid bij wat toen nog de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) heette. Pas een jaar of vier geleden besloot ze zich in de actieve politiek te storten en sloot ze zich aan bij de VVD. Daar viel ze al snel op. Binnen de kortste keren stond ze op het bordes bij de koningin en dan ook nog als hoedster van het vreemdelingenbeleid, de zogeheten hoofdpijnportefeuille.

Een kwestie die als een rode draad door haar nog vrij korte carrière als minister loopt, is die van de uitgeprocedeerde asielzoekers. Van haar werd verwacht dat ze de schrijnende gevallen uit de talloze dossiers zou filteren. Ze beloofde ruimhartig te werk te gaan. Niettemin werd de uitkomst van deze megaklus een teken van tegenspraak. Iedereen wist wel asielzoekers aan te dragen wier uitzetting een boosaardige daad was.

Verdonk bleef er vrij monter onder en trok zo haar eigen lijn. Politieke barometers lijken haar niet echt te interesseren. Ze had zich onder de sportminnende massa populair kunnen maken door topvoetballer Kalou versneld te laten naturaliseren maar dat weigerde ze. Ze was aangenomen om het voorgenomen beleid uit te voeren en wilde geen uitzondering maken voor iemand die toevallig een bekend sporter is.

Privé maakte ze het afgelopen halfjaar een moeilijke periode door. In oktober werd haar man Peter getroffen door een herseninfarct. Op een zondagmorgen kwam hij beneden met een scheve mond. Praten kon hij niet meer. Er volgden zware maanden van revalidatie. Juist in die tijd brak voor haar in Den Haag zwaar weer aan vanwege de behandeling van uitgewezen Congolese asielzoekers. In de Kamer moest ze diep door het stof.

Haar huisgenoten -behalve man Peter een zoon van 19 en een dochter van 17- hebben moeite met haar drukke bestaan. Nog erger vinden ze de beveiliging. Verdonk is een van de best bewaakte bewindslieden van het kabinet. Als ze op zondagmiddag een wandeling wil maken, moet ze al op vrijdag maatregelen treffen.

Vorig jaar werd ze door het tv-programma Twee Vandaag uitgeroepen tot beste politicus van het jaar. Ze lijkt overigens meer te kicken op kritiek dan op complimenten. Als een zaal langdurig voor haar applaudisseert, begint ze zich zichtbaar ongemakkelijk te voelen.

Of ze voldoende in haar mars heeft om uit te groeien tot een succesvol lijsttrekker voor haar partij, moet nog blijken. Feit is dat haar politieke antenne niet altijd even fijngevoelig is. In recente kwesties van Iraanse en Syrische christenasielzoekers maakte ze forse mistaxaties.

Haar besluit om de strijd met Rutte aan te gaan, is een gok. Het kan leiden tot een rol van betekenis, maar ook tot een roemloze afgang vanwege het altijd sluimerende afbreukrisico. Overleven in een slangenkuil vraagt om raffinement en het is de vraag of ze daarvan voldoende in huis heeft.