Onderzoeken tonen het glashelder aan: veel tv-kijken is schadelijk voor kinderen. Het kan overgewicht of agressie tot gevolg hebben. Dat nog afgezien van de levensbeschouwelijke invloed die programma’s op de kindergeest hebben.Maar dat waardeoordeel speelde volgens Jeroen Rijnierse geen rol toen hij besloot aan de Wageningse universiteit af te studeren op een onderzoek naar vrijetijdsbesteding van kinderen zonder televisie. „Ik wilde gewoon weten hoe ze dat zouden ervaren en waar ze hun tijd dan wel mee zouden gaan vullen.”

Op de openbare daltonbasisschool De Springplank in Oegstgeest lopen de media af en aan. „We krijgen veel belangstelling”, zegt directeur Th. Caspers. „Kennelijk wil iedereen weten hoe dat nu gaat: een maand lang zonder dat kastje.”

Leerkracht R. Bax deed zelf ook mee met de tv-onthouding van zijn 24 leerlingen. „Dat was soms moeilijk. Er zijn programma’s die ik bijna dagelijks bekijk. Bij mij is, net als bij veel andere mensen, de woonkamer ingericht rond het centrale punt: de televisie.”

Kinderen brengen gemiddeld twee tot drie uur per dag door voor de beeldbuis. Op 13 februari was dat voor de leerlingen van groep 6 van De Springplank opeens afgelopen. Een dag later volgden vijftien kinderen op de Montessorischool in Ede.

„Alle kinderen uit mijn klas hebben het volgehouden”, zegt Bax. „Soms deden hun andere gezinsleden mee. Het viel de kinderen opeens op hoeveel beeldschermen er overal zijn: bij de McDonald’s, in musea. Ook daar mochten ze niet kijken. Het viel niet altijd mee. De grote media-aandacht was een stimulans om door te gaan. Ze zijn wel blij dat ze nu weer mogen kijken.”

Elk kind schreef zijn bevindingen op in een dagboek. Daarin noteerde het kind ook wat het wél deed. Rijnierse moet het allemaal nog inventariseren. „Ik hoop wel dat er dan wat mee gedaan wordt”, zegt de Wageningse student. „Als bijvoorbeeld zou blijken dat het buitenspelen de kinderen goed bevallen is, moeten daar wel voorzieningen voor zijn. In Amerika is vorig jaar een soortgelijk onderzoek uitgevoerd. De uitkomsten ken ik nog niet, maar wellicht kan ik een vergelijking trekken.”

Ook over de bevindingen van de ouders is nog weinig bekend. Wel merkte een van hen op dat zijn kind rustiger was geworden. Sommige kinderen hebben inmiddels met hun ouders afgesproken kritischer te worden in hun tv-gebruik of om met mooi weer meer naar buiten te gaan.

Bax praatte elke dag even met zijn leerlingen over hun ervaringen. Op het bord hield hij bij hoeveel dagen, uren, seconden zonder televisie de kinderen en hun meester nog te gaan hadden. In verschillende gezinnen werd de leerkracht uitgenodigd. Om mee te eten. En om daarna mee te doen met een spelletje.