Tot voor kort werd er vanuit gegaan dat deze normen de komende twintig jaar zouden worden overschreden.Dat blijkt uit een donderdag gepubliceerd rapport van het Milieu en Natuur Planbureau (MNP). Nederland kan eerder aan de Europese eisen voldoen, omdat uit nieuwe berekeningen blijkt dat de lucht boven ons land 10 tot 15 procent schoner is dan gedacht. De vervuiling door roet en fijnstof is vooral een probleem van de Randstad en steden. Het platteland heeft er veel minder last van.

De verschillen zijn het grootst in landelijk gebied. In Noord–Brabant en Limburg, die op eerdere kaarten helemaal rood ingekleurd waren, is de toestand minder ernstig. De vieze lucht concentreert zich op een aantal plaatsen, zoals varkenshouderijen.

Het MNP verwacht de hoogste concentraties van vervuilende stoffen in 2010 in de regio’s Rijnmond, Amsterdam, Utrecht en op enkele locaties in Noord–Brabant. Het aantal knelpunten waar de normen worden overschreden is over vier jaar ruim de helft kleiner dan in 2005.

Het planbureau heeft geen directe oorzaak van de minder vuile lucht kunnen aanwijzen. Een verandering in de weersomstandigheden en een sterke verandering in de uitstoot van fijnstof noemt het MNP „minder plausibel" als verklaring. Onderzocht zou moeten worden welke invloed betere meetmethodes en een verandering in de chemie van de atmosfeer hebben op de aanwezigheid van fijnstof.

De ziekte– en sterftecijfers als gevolg van blootstelling aan fijnstof zijn niet veranderd. Fijnstof kost in Nederland ieder jaar 180.000 levensjaren, ofwel 18.000 mensen die tien jaar voortijdig sterven.

Milieudefensie en Natuur en Milieu zien de cijfers van het planbureau als een extra argument om meer maatregelen te nemen tegen luchtvervuiling. „De gezondheidsproblemen zijn in Nederland nog steeds even groot", liet M. de Rijk, directeur van Natuur en Milieu, weten. Veel overschrijdingen van de norm vinden plaats in steden en langs snelwegen, gebieden waar Nederland juist invloed kan uitoefenen op de concentratie fijnstof, aldus Milieudefensie.