Binnenland

„Geen collaboratie Debye met nazi’s”

MAASTRICHT - De Maastrichtse Nobelprijswinnaar Peter Debye collaboreerde niet met de nazi’s, sterker nog: hij trotseerde ze. Dat schrijft de historicus T. Reckman in het Maastrichtse weekblad De Ster.

Binnenlandredactie
6 February 2006 11:00Gewijzigd op 14 November 2020 03:26

Hij reageert daarmee op beschuldigingen die historicus S. Rispens onlangs deed in zijn boek ”Einstein in Nederland”.Einstein vluchtte in 1933 naar Amerika en Debye volgde Einstein toen op als directeur van het Kaiser Wilhelm Institut für theoretische Physik. Reckman wijst erop dat Debye in 1936 de Nobelprijs voor chemie in ontvangst nam, ofschoon Hitler dat als een anti-Duitse provocatie zag. Ook hielp Debye de Joodse kernfysica Lise Meitner Duitsland uit te vluchten.

Rispens baseert zijn beschuldiging op een brief uit 1938 waaronder de naam Peter Debye stond. Daarin werd Joden het lidmaatschap ontzegd van de Deutsche Physikalische Gesellschaft, maar een handtekening onder deze brief ontbreekt.

Bovendien werd deze brief gedicteerd door directeur Carl Bosch van het chemiebedrijf IG-Farben, aldus Reckman, die de Deutsche Physikalische Gesellschaft sinds 1937 onder zijn hoede had.

De nazi’s en het bedrijf sympathiseerden met elkaar. Volgens Reckman weigerde Debye zijn handtekening onder de brief te zetten en daarmee was zijn positie in Duitsland onmogelijk geworden. De nazi’s stuurden de Nederlandse chemicus daarop weg.

Volgens de directeur van het Debye-instituut, dr. Gijs van Ginkel, is wat Rispens aandraagt niet nieuw. Hij wijst erop dat de zuiveringsbrief van 1938 in december 2004 al in het blad Physics Today heeft gestaan. Overigens hebben de medewerkers van het Utrechtse instituut een verbod om met de pers te praten over de kwestie, zo meldde zaterdag de Volkskrant.

De universiteiten van Utrecht en Maastricht laten het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) onderzoek doen naar de kwestie.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer