Het gaat snel, het is makkelijk: internet is onder jongeren een populair medium. Maar hoe blijft het beschaafd, zo vragen bestuurders en internetaanbieders zich af. Volgende week dinsdag is uitgeroepen tot Europese Dag van het Veilig Internet. De Rules@Yord staan sinds gisteren online, op Yord.nl.Jongeren weten vaak meer van internet dan hun ouders. Daarom worden de opvoedingstaken dinsdag even omgedraaid: op de Europese Dag van het Veilig Internet geven kinderen door het hele land internetles aan ouders. Het doel is om mensen bewust te maken van een verantwoorde omgang met internet.

Het is al weer de derde keer dat de Europese Dag voor Veilig Internet wordt gehouden. Scholen, bestuurders en internetaanbieders in meer dan 35 landen vragen op die dag aandacht voor veilig internet.

Leerlingen en leerkrachten over de hele wereld zijn het over een ding eens: meer gesprekken over online fatsoen zijn hard nodig. Uit onderzoek van KPN bleek onlangs dat scholen meer aandacht willen besteden aan omgangsvormen op internet.

Negen van de tien docenten vinden dat hun school extra maatregelen moet nemen om de digitale omgeving voor leerlingen veiliger te maken. Zij maken zich vooral zorgen over de risico’s die scholieren lopen, zoals seksuele intimidatie en digitaal pesten.

Het Reformatorisch Dagblad wil met Rules@Yord de bezoekers van de jongerensite wijzen op het belang van fatsoenlijk omgaan met elkaar, aldus S. M. de Bruijn, adjunct-hoofdredacteur van de krant. „Omdat alle reacties op artikelen vooraf gelezen worden, gaat er gelukkig weinig mis. Toch moet de redactie af en toe ingrijpen. In het mailverkeer vanaf de ruim 7000 Yord-adressen zal dus ook wel eens wat fout gaan. Dat lezen we natuurlijk niet en daarom is het belangrijk dat we jongeren op de gevolgen van hun gedrag wijzen.”

Rules@Yord zijn afgeleid van de Tien Geboden uit de Bijbel. De vijfde regel -naar aanleiding van het vijfde gebod over „Eert uw vader en uw moeder”- luidt: „Respectloos reageren op anderen, bijvoorbeeld ouders, docenten, predikanten of geïnterviewden mag nooit.” En de zesde -verwijzend naar „Gij zult niet doden”- zegt: „Discrimineren, de ene persoon of groep boven de andere stellen, is niet toegestaan. Wens elkaar nooit de dood, ziektes of andere nare dingen toe.”

Het kabinet zet volgende week, op de Europese Dag van het Veilig Internet, een eerste stap in de richting van een fatsoenlijke digitale omgeving. D66-minister Brinkhorst van Economische Zaken opent dan de campagne Digibewust, een gezamenlijk initiatief van overheid en KPN, Microsoft en TPG Post. De minister krijgt eerst een bijspijkercursus internet door leerlingen van het Haagse Montessori Lyceum en dan zal hij, samen met leerlingen, de campagne inluiden.

Brinkhorst lanceert onder meer een keurmerk voor websites. Speeltoestellen en zwembaden hebben al zo’n keurmerk; de minister vindt het hard nodig dat ook websites moeten voldoen aan veiligheidsregels en gedragscodes.

Verschillende internetaanbieders hebben inmiddels al gedragsregels opgesteld. Zo heeft bijvoorbeeld XS4ALL een zogeheten Netiquette. Een van de regels luidt: „Omdat in communicatie via internet lichaamstaal, gezichtsuitdrukking en intonatie ontbreken, is het extra belangrijk om beleefd tegen elkaar te zijn. Iets wat als grapje bedoeld is, kan verkeerd worden opgevat omdat bijvoorbeeld de knipoog ontbreekt.”

En een andere gedragsregel gaat over het gebruik van hoofdletters. „Berichten in alleen hoofdletters of met veel uitroeptekens worden algemeen beschouwd als geschreeuw en zijn niet netjes.”

Ook steeds meer kranten zoeken naar mogelijkheden om reacties op hun websites van onbeschaafde taal te kuisen. Volgens columniste Beatrijs Ritsema van dagblad Trouw lijkt een e-mail meer op een telefoongesprek dan op een geschreven brief. „Vergeleken met een brief is de e-mail echt een losse flodder. Je bedenkt wat, tikt het op, drukt op de knop send en weg is het”, aldus Ritsema op haar website.

Zie Yord.nl op de Rules@Yord te lezen.