Verdreven PvdA–leider maakt carrière in Washington
DEN HAAG (ANP) – In het najaar van 2002 werd Ad Melkert in Nederland dusdanig bedreigd en beschimpt dat hij zijn heil zocht bij de Wereldbank in Washington. Daar vond hij rust en begon hij aan een nieuwe carrière binnen de wereld van de internationale organisaties.
Vorig jaar was hij al in de race om de baas te worden bij de UNDP, het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties, maar werd toen voorbijgestreefd door de Turk Kemal Dervis. Nu wordt hij diens rechterhand.De mei–maand van 2002 was ongetwijfeld de zwartste periode in het leven van Ad Melkert. Na de moord op Pim Fortuyn op 6 mei 2002, kreeg de PvdA–leider het verwijt dat hij Fortuyn had ’gedemoniseerd’ en een klimaat had geschapen dat de moord mogelijk maakte. Affiches werden beklad met ’Melkert moordenaar’ en hij ontving bedreigingen dat hij ’de volgende’ zou zijn. Met zijn gezin moest hij onderduiken.
Melkert, nog geen driekwart jaar daarvoor de grote favoriet om Wim Kok als premier op te volgen, had plots geen toekomst meer in Den Haag. Met dank aan de nieuwe CDA–premier Balkenende kon hij in het najaar van 2002 de luwte zoeken in Washington als bewindvoerder bij de Wereldbank.
Ad Melkert, geboren op 12 februari 1956 als zoon van een kapper, ging na het gymnasium in Gouda politicologie studeren in Amsterdam. Gedurende die tijd was hij lid van de PPR. In 1982 meldde hij zich bij de PvdA. In 1986, Melkert is net dertig, wordt hij Tweede Kamerlid.
Melkert bleek intelligent, buitengewoon ambitieus en wist als onderhandelaar het onderste uit de kan te halen. Bij de VVD noemden ze hem ’Rupsje Nooitgenoeg’. Melkert was in politiek Den Haag niet overal geliefd. Hij gold als een koele rekenaar, een geslepen vos, voor wiens streken het altijd oppassen geblazen was. ’Sluwe Ad’ werd hij wel genoemd.
Na acht jaar Kamerlidmaatschap werd Melkert in 1994 op 38–jarige leeftijd minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het eerste paarse kabinet van PvdA, VVD en D66 onder premier Kok. Onder zijn ministerschap werden de ’Melkertbanen’ geïntroduceerd, gesubsidieerde banen voor langdurig werklozen.
Na de kabinetsformatie van 1998, waarbij Paars–2 ontstond, keerde Melkert terug in de Tweede Kamer, ditmaal als fractieleider en opvolger van de naar Groningen vertrokken Jacques Wallage.
Melkert was lang voorbestemd om premier te worden van Nederland. Hij was de kroonprins van premier Kok, die het stokje als politiek leider aan hem overgaf in augustus 2001. In het najaar van 2001 leek Melkert nog rechtstreeks op het premierschap af te stevenen. De enige die hem nog kon bedreigen – leek het – was toenmalig VVD–leider Hans Dijkstal.
Maar de opkomst van Pim Fortuyn in het voorjaar van 2002 bracht Melkert in het nauw. Het debat na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2002 leverde legendarische televisie op. Met een gezicht als een oorwurm liet Melkert zich uitdagen door een triomfantelijke Fortuyn.
Na de moord op Fortuyn en de desastreuze uitslag voor de PvdA bij de Tweede–Kamerverkiezingen, was de politieke droom voor Melkert over. Op de verkiezingsavond trok hij zich terug als politiek leider.
Sinds zijn aantreden in Washington is Melkert uit de spotlights. In 2005 droeg het kabinet–Balkenende hem voor als kandidaat voor de hoogste post bij het Ontwikkelingsfonds van de Verenigde Naties, UNDP. Melkert werd het niet. De baan ging naar de Turkse kandidaat Kemal Dervis. Nu wordt hij diens plaatsvervanger.