Kamer wil inzicht in geheim rapport Uruzgan
DEN HAAG (ANP) – De Tweede Kamer wil inzage in de geheime en kritische analyse van de Militaire Inlichtingen– en Veiligheidsdienst MIVD over de risico’s in de Afghaanse provincie Uruzgan. Ook wil de Kamer het uiteindelijke advies dat de hoogste militair, generaal Berlijn, aan minister Kamp (Defensie) heeft uitgebracht. Dat bleek dinsdag tijdens een procedurevergadering van de Kamercommissies Buitenlandse Zaken en Defensie.
Ondertussen stuurde de Amerikaanse regering opnieuw een topdiplomaat naar Den Haag om met de Kamerleden te praten over de missie. Deze Kurt Volker hield vol dat Washington „geen enkele druk" uitoefent en dat Nederland niet gestraft zal worden voor een eventueel ’nee’.Volker gaf verder aan dat Nederland rekening moet houden met dodelijke slachtoffers in Uruzgan. Hij zei ook dat de operatie Enduring Freedom, de Amerikaanse jacht op strijders van Al Qaida en Taliban, „geen geografische grenzen" kent. Dat betekent dat de Amerikanen kunnen opereren in het gebied waar de Nederlanders de wederopbouwmissie uitvoeren. Vermenging van de twee missies is een grote vrees van veel partijen in de Tweede Kamer.
Volker zei dat een veiligheid in Uruzgan een voorwaarde is voor wederopbouw. Vanuit militair oogpunt zou een operatie in Afghanistan het beste zijn, maar dat bleek politiek niet haalbaar. Daarom worden de twee nu gecoördineerd. Uiteindelijk staan ze overigens beide onder commando van de hoogste NAVO–generaal in Europa, de Amerikaanse generaal James Jones.
Minister Kamp had de Kamer dinsdag nog voor de procedurevergadering laten weten dat hij de MIVD–analyse en het advies van generaal Berlijn niet vertrouwelijk ter inzage aan de Kamer te geven. Dat zou de uitwisselingen van informatie met buitenlandse zusterdiensten belemmeren.
Maar de Kamer accepteert dat niet, al waren de partijen het er niet over eens in welke vorm ze inzage willen. Voorzitter De Haan van de Kamercommissie Buitenlandse Zaken besloot namens de Kamer „een strenge brief" te sturen aan Kamp, waarin hij vraagt om inzage in de documenten, alleen voor de buitenlandwoordvoerders van de fracties. Als die het bekeken hebben gaat het weer „de kluis in", aldus De Haan.
Als Kamp daar opnieuw niet mee instemt, wordt er mogelijk om een samenvatting van de documenten gevraagd, of om behandeling van de stukken in de ’Commissie Stiekem’, de Kamercommissie waar alleen de fractievoorzitters inzitten.
PvdA, GroenLinks, SP, D66 en de ChristenUnie drongen aan op een zo uitgebreid mogelijke inzage in het MIVD–rapport. D66–Kamerlid Bakker zei dat het rapport niet in de „kelders van Defensie" mag blijven liggen, zoals gebeurde bij het besluit om de Amerikaanse invasie in Irak politiek te steunen.
Half november lekten de conclusies van de MIVD–analyse uit. Het schetst de grote risico’s voor de Nederlandse militairen in Uruzgan. Het kritische rapport leidde uiteindelijk niet tot een negatief advies van Nederlandse hoogste militair, generaal Berlijn, aan Kamp.
Het is nog altijd onduidelijk of Kamerleden ter voorbereiding op het debat met het kabinet nog een reis zullen maken naar Afghanistan. De fracties van PvdA, CDA en GroenLinks hechten daar niet erg aan, maar de VVD, LPF en ChristenUnie doen dat wel. De reis hangt nu af van het programma dat Defensie opmaakt. Als lokale partijen daarin onvoldoende aan bod komen gaat de reis niet door.
Op maandag 30 januari houdt de Kamer dan een besloten briefing met generaal Berlijn en de chef van de MIVD en daarna een openbare hoorzitting met een reeks van deskundigen. Mogelijk dat dat nieuwe vragen oplevert voor nog een tweede briefing door de militaire top van Defensie. Het uiteindelijke debat met het kabinet vindt plaats op 2 februari. Het kabinet wil circa 1200 militairen in de loop van mei naar het zuiden van Afghanistan sturen, zodat ze daar in juni operationeel kunnen zijn.