Onderzoekers van het Max Planck Instituut in het Duitse Heidelberg hebben de verrassende methaanproductie van groene planten vastgesteld. Zij publiceren daarover donderdag in het wetenschappelijk tijdschrift Nature. De onderzoekers stonden onder leiding van T. Röckmann, sinds een halfjaar hoogleraar in de chemie van de atmosfeer aan de Universiteit Utrecht.Na kooldioxide (CO2) is methaan het belanrijkste broeikasgas, dat tot gevolg heeft dat de aarde aan het opwarmen is. Planten dragen hier niet aan bij, stelt Röckmann, want zij hebben altijd al methaan geproduceerd. Maar de methaanproductie van planten kan de door mensen veroorzaakte opwarming waarschijnlijk wel in de hand werken. Planten gaan namelijk meer methaan uitstoten als het warmer wordt, vermoeden de wetenschappers.

De concentratie methaan in de atmosfeer is in 150 jaar bijna verdrievoudigd. Ook door veeteelt en in afval komt het gas vrij. Samen met rijstbouw zorgt dit voor twee derde van de methaanuitstoot.

De ontdekking van de Duitse wetenschappers kan gevolgen hebben voor afspraken over terugdringing van de CO2–uitstoot die zijn vastgelegd in het Kyoto–protocol. Landen met veel bossen zouden minder hoeven te doen aan tegengaan van de uitstoot omdat bossen kooldioxide opnemen. „Het is niet zo dat planten meer methaan produceren dan dat ze CO2 opnemen", zegt Röckmann, „maar het effect zal wel verminderen".

Hoe planten methaan produceren hebben Röckmann en zijn medewerkers niet vastgesteld, maar hun bevindingen geven wel antwoorden op een aantal openstaande vragen. Zo bleek de uitstoot van methaan tussen 1990 en 2000 met 20 miljoen per jaar te zijn gedaald. Dit kan nu toegeschreven worden aan de grootschalige ontbossing. Ook voor onverwachte methaanwolken boven regenwouden is nu een verklaring.

Röckmann is van plan zijn onderzoek uit Heidelberg voort te zetten aan de Utrechtse universiteit. Hij wil nog meer te weten komen over de rol van methaan en kooldioxide in de klimaathuishouding van de aarde.