In 1999 zijn er al contacten geweest tussen de NMa en justitie en de advocaat van ’klokkenluider’ A. Bos. Bos beweert dat bouwbedrijven de afgelopen jaren afspraken hebben gemaakt waardoor onder meer de overheid honderden miljoen te veel heeft betaald. Ook zouden bedrijven ambtenaren hebben omgekocht.

Tijdens de contacten tussen de NMa en de advocaat kwamen ook kopieën van een schaduwboekhouding van aannemer Koop Tjuchem op tafel. De NMa-medewerkers stelden vast dat het materiaal „zeer waardevol” was en de mogelijkheid bood voor een onderzoek naar prijsafspraken bij aanbestedingen in de bouw. De kartelwaakhond kreeg echter geen beschikking over het gehele materiaal noch over een toelichting daarop.

Later, toen ook het OM was ingeschakeld, bleek dat Bos een financiële vergoeding eiste voor het afstaan van de boekhouding. Het OM zou hierbij, volgens de NMa, het voortouw nemen omdat deze de mogelijkheid van tipgeld kent. Bovendien had de zaak betrekking op de periode voor 1998, waarin de NMa wettelijk niet kon optreden.

Hoewel het NMa de bouwsector „beschouwde en beschouwt als een van de sectoren waar extra aandacht geboden is” kwam het onderzoek kwam niet op gang. Toen de NMa vorige week door de uitzending van het tv-programma Zembla vernam dat Bos bereid was zijn schaduwboekhouding af te staan, heeft zij meteen contact met hem gezocht. Daarna is het onderzoek volgens de NMa meteen begonnen.

Bouwer Heijmans, eveneens opduikend in de ”schaduwboekhouding” van Bos heeft de regels voor aanbesteding van projecten inmiddels verscherpt. „De werknemers moeten zich aan de wet houden. En meer dan dat”, luidt een schrijven van directeur J. Janssen. Voortaan zal een externe controleur nagaan of alle regels in acht zijn genomen. Iedere werknemer die bij een aanbesteding is betrokken moet verklaren dat de aanbieding tot stand is gekomen zonder speciale afspraken rond prijs of concurrentie.