Dat is de kern van een initiatiefwetsvoorstel dat dinsdag door enkele Kamerleden is gepresenteerd. De wetgeving over de parlementaire enquête dateert uit 1850 en is sindsdien wel aangepast, maar nooit geheel herzien. Nu hebben de Kamerleden De Vries (PvdA), Van de Camp (CDA), Luchtenveld (VVD) en Van der Staaij (SGP) de parlementaire enquêtewet compleet op de schop genomen.In de toekomst moet een parlementaire enquêtecommissie het recht krijgen ook schriftelijk inlichtingen te vragen en, indien nodig, bepaalde plaatsen kunnen betreden. Getuigen krijgen een algemeen recht op bijstand en de commissie is verplicht rekening te houden met hun privacy.

Als de initiatiefwet door het parlement wordt aangenomen, zal het ook mogelijk worden dat een enquêtecommissie besluit dat bepaalde verhoren niet op tv uitgezonden mogen worden. Tot het meer waarborgen van de rechten voor getuigen behoort verder dat zij beschermd worden tegen ontslag bij hun werkgever.

De initiatiefnemers verwachten dat ze het al met al een toekomstige commissie in haar werkwijze eerder makkelijker dan moeilijker zullen maken.

”Waarheidsvinding” blijft ook in de nieuwe wet het hoogste doel. Als er sprake is van een samenloop met ander onderzoek, bijvoorbeeld van justitie of kartelwaakhond NMa zoals bij de bouwfraude, kan niemand het parlement weerhouden van een enquête. Van de commissie wordt dan wel overleg verwacht, zodat die rekening kan houden met ander onderzoek.

De Kamerleden zijn tot hun initiatiefwet gekomen doordat eerdere enquêtes lacunes in de enquêtewetgeving aan het licht brachten. Een door de Kamer georganiseerd symposium over het onderwerp, begin 2003, vormde het startpunt voor de discussie hierover.