De geschiedenis is bekend. Eerst was er het fenomeen Wilders. Alles moest Van Aartsen uit de kast halen om hem in het gareel te houden. Totdat de bom barstte en de positie van Wilders onhoudbaar was geworden. Over Hirsi Ali hoeven we niet uit te wijden. Grijze haren krijgt de fractieleiding van haar.Enkele maanden geleden maakte Van Schijndel zijn opwachting. Door stoere uitspraken in de media moest hij al meteen door Van Aartsen tot de orde worden geroepen. Het wachten is op de volgende rel met hem.

En dan nu Van der Sande. Ook hij is niet vies van publiciteit. Sinds deze zomer neemt hij de plaats in van Geluk, die dijkgraaf werd. Alles moet anders, verklaarde hij in de media. De Kamer kan gemakkelijk de helft kleiner. Er moet veel minder worden vergaderd, de agenda zal drastisch moeten worden ingekort, eenmansfracties dienen wat hem betreft te verdwijnen - en zo gaat hij nog even door. Of hij intussen al bij Van Aartsen is ontboden, is niet bekend.

„Je moet geen 150 Ed van der Sandes in de Kamer hebben. Dan word je gek”, zegt het nieuwbakken Kamerlid over zichzelf. De veelgeplaagde partijaanvoerder Van Aartsen zal het vast en zeker beamen. Ongetwijfeld denkt hij met weemoed terug aan de tijd dat de fractie vrijwel uitsluitend werd bevolkt door heren in een driedelig pak die zich hoofdzakelijk ophielden in de koffiekamer en zich zonder morren onderwierpen aan de fractiediscipline.
Kloof

Iedereen weet dat er een grote kloof bestaat tussen de Haagse ’kaasstolp’ en wat Wiegel „de mensen in het land” noemt. Vorige week kwam die weer eens duidelijk aan het licht. Zoals bekend legde de Tweede Kamer minister Verdonk (Vreemdelingenzaken) op de pijnbank vanwege het onvolledig en onjuist informeren van het parlement over Congolese asielzoekers. Tijdens een langdurig debat daalde een regen van kritiek op haar naar. En dat was niet de eerste keer. Ze moet het nogal eens ontgelden.

Uitgerekend op de dag van het Congodebat werd de uitslag bekendgemaakt van een onderzoek van de tv-actualiteitenrubriek TweeVandaag. Aan de 21.515 deelnemers aan het TweeVandaag Opinie Panel werd gevraagd wie de beste politicus van 2005 is. Het antwoord: Rita Verdonk.

Het panel vormt volgens de actualiteitenrubriek een representatieve afspiegeling van de Nederlandse bevolking. De tv-kijkers zeiden Verdonk vooral te waarderen vanwege haar „duidelijke taal” en „betrouwbaarheid.” Over een kloof gesproken.
Afgebrand

De Belgische vicepremier en minister van Begroting Van den Bossche is in haar eigen land compleet afgebrand nadat ze premier Balkenende en minister Zalm van Financiën in een interview met Vrij Nederland had beledigd. Ze stelde onder meer: „Is Zalm pas 53 jaar? Hij ziet er veel ouder uit.” En: „Hebben jullie in jullie kranten soms personeelsadvertenties staan met: als je niet stijf, truttig en kleinburgerlijk bent, kom je niet in aanmerking voor een ministerspost?”

Van den Bossche kreeg in het Belgische parlement een motie van wantrouwen aan haar broek. De fractieleider van de Belgische christendemocraten noemde de vicepremier „lichtzinnig en onbekwaam.” Volgens het Vlaams Belang getuigen de uitspraken van Van den Bossche van „arrogantie, overmoed en onbeschoftheid.” Een andere partij noemde de bewindsvrouw een „gehyped product.”

Burgers lieten zich evenmin onbetuigd. In brievenrubrieken van de Vlaamse kranten schreven velen het zorgelijk te vinden dat „Freya Flapuit” Nederlanders zo krenkt. „Zelf heeft ze nog niets bewezen, maar ze heeft wel de arrogantie om ervaren beleidsmensen zoals de heer Zalm erop te wijzen dat zijn beleid nergens op slaat. Wat betreft de begroting vrees ik dat ze nog niet de veters mag knopen van minister Zalm”, aldus een schrijver in Het Laatste Nieuws.

Een ander vindt Van den Bossche een voorbeeld van „het gebrek aan manieren en onbekwaamheid van bepaalde Vlaamse politici: De Nederlanders zouden eens kunnen beginnen over de ernstige blunders van onze Vlaamse politici.” Dat is dan bij dezen gebeurd.
Soberheid
Soberheid. Speciaal dat element uit zijn calvinistische opvoeding heeft PvdA-leider Bos gestempeld, zei hij zaterdag in een interview met de Volkskrant. Zijn achtergrond stuitte hem in zijn pubertijd flink tegen de borst: „Ik heb tijdens mijn puberjaren bepaald niet genoten van de druk van de christelijke opvoeding. Aan die soberheid begon ik me te ergeren, zeker als ik zag wat mijn klasgenootjes allemaal konden.” Vooral in de laatste jaren van het gymnasium heeft Bos zich verzet tegen het christelijk geloof.

Toch is hij er nooit los van gekomen. „Van het begin af aan is het politieke in mijn opvoeding verbonden geweest met het levensbeschouwelijke. Het heeft mij gemaakt tot wie ik ben. Mijn idealen zijn mede tot stand gekomen doordat ik christelijk ben opgevoed.” De PvdA-leider en kandidaatpremier merkt dat „op cruciale momenten” in zijn leven „allerlei calvinistische oergevoelens bovenkomen, of dingen die te maken hebben met soberheid: dat je je vooral voor de wereld moet inzetten en niet voor jezelf.”

Van een geloof in God „kom ik nooit meer af en dat vind ik niet erg”, stelt verder Bos in het vraaggesprek. De PvdA-leider zoekt nog altijd naar de zin van het bestaan. In zijn jeugd zat hij bij Youth for Christ („zo’n ongelooflijk vrolijke boel”), bij de Evangelicals en bij het Studentenpastoraat. Een definitieve geestelijke thuishaven heeft hij nog niet gevonden. „Ik zal nooit uitgezocht raken.”

Agenda
Morgen is de laatste vergaderdag van de Tweede Kamer voor het kerstreces. Het belangrijkste onderwerp is dan het bereikte financiële akkoord in de EU. Vanwege het kerstreces verschijnt deze rubriek pas weer over vier weken.