Kern van de basisverzekering is dat het verschil tussen ziekenfonds- en particulier verzekerden verdwijnt. Iedereen moet -net als nu in de particuliere verzekering het geval is- dezelfde premie gaan betalen.

Die premie zal naar verwachting 1600 à 1800 euro per persoon per jaar gaan bedragen. Dat zou voor gezinnen met kinderen aardig in de papieren gaan lopen, zeker als daarbij nog het verplichte eigen risico van 80 tot 100 euro per persoon per jaar wordt opgeteld.

De onderhandelaars zijn woensdag overeengekomen dat ouders voor hun kinderen tot achttien jaar geen premie hoeven te betalen. Die kosten neemt het Rijk voor zijn rekening. Dat hoeft voor de overheid niet veel extra bureaucratie te betekenen, omdat via de Sociale Verzekeringsbank, die de kinderbijslag uitkeert, de gegevens van alle kinderen in ons land bekend zijn. Het Rijk stort het geld voor de kinderpremies in een zorgfonds dat via een bepaalde sleutel over de verschillende zorgverzekeraars wordt verdeeld.

De premies die werknemers moeten betalen, worden ook gehalveerd omdat de werkgevers dat deel moeten opbrengen. Op dit moment betalen zij ook het leeuwendeel van de premie voor ziekenfondsverzekerden. De meeste werkgevers verstrekken hun werknemers die particulier zijn verzekerd, een bijdrage voor de ziektekosten. Het geld dat de werkgevers in het nieuwe systeem moeten betalen, komt ook in het zorgfonds terecht.

Uitgaande van een gezin met een werkende vader en een niet-werkende moeder betekent dit dat er in het nieuwe systeem, dat in 2005 in werking moet treden, zo’n 2500 euro per jaar aan premie betaald moet worden. Dat bedrag bestaat uit zo’n 1700 euro premie voor de vrouw en de helft (850 euro) voor de man. Dat is exclusief het eigen risico.

De onderhandelaars hebben woensdag ook afgesproken dat gezinnen niet meer dan 5 procent van hun netto-inkomen aan ziektekostenpremie kwijt mogen zijn. Voor alleenstaanden is dit 2,5 procent. Degenen die meer moeten betalen, krijgen een zorgsubsidie, net zoals nu mensen in te dure huurwoningen huursubsidie krijgen. Omgerekend betekent het dat kostwinners die grofweg 3500 euro per maand netto of minder verdienen voor zorgsubsidie in aanmerking komen.

Een voorbeeld: als het gezinsinkomen 1600 euro per maand bedraagt, mag volgens de 5-procentsnorm per maand ongeveer 80 euro premie betaald te worden. In werkelijkheid is dat ruim 200 euro (2500 euro premie gedeeld door twaalf maanden). Het verschil, 120 euro, kan via zorgsubsidie terug worden ontvangen.

Overigens zijn de bedragen niet definitief omdat de onderhandelaars nog wachten op doorrekening van de inkomenseffecten door het Centraal Planbureau. Ook kunnen de onderhandelaars volgende week nog afspraken maken over algemene lastenverlichting, waardoor de compensatieregeling wordt gewijzigd.

Voor ziekenfondsverzekerden lijkt het nieuwe systeem minder goed uit te pakken. Zij zijn op dit moment maximaal 1,7 procent van hun netto-inkomen kwijt aan premie (plus een vaste premie van zo’n 17 euro per maand). De werkgever draagt nu 6,25 procent van het salaris bij aan de premie. Iemand die 1000 euro per maand verdient, is nu bijna 35 euro per maand kwijt aan premie (17 euro nominaal plus 1,7 procent van 1000 euro). In de nieuwe situatie wordt dat zo’n 50 euro (5 procent van 1000 euro). Daarbij komt dat elke verzekerde verplicht een eigen risico krijgt van 80 à 100 euro per jaar.

Voordeel voor ziekenfonds- en particulier verzekerden is dat in het basisverzekeringspakket de tandartszorg zit opgenomen. Nu zijn dat voor mensen vaak extra kostenposten, of omdat ze er een extra verzekering voor hebben afgesloten of omdat ze de kosten voor eigen rekening nemen.

Voor het overige zal het pakket van de basisverzekering ongeveer overeenkomen met het huidige ziekenfondspakket. De vergoeding voor allerlei ”life style”-medicijnen, zoals maagzuur- en cholesterolremmers en middelen tegen kalknagels, wordt wel geschrapt. Dat levert honderden miljoenen euro’s op. Mensen kunnen zich voor vergoeding van deze middelen eventueel wel bijverzekeren, maar dat valt dan niet onder de compensatie.