Nederland is momenteel per hoofd van de bevolking veruit de grootste netto–betaler binnen de unie. De regering wil tijdens de komende Europese top in Brussel een jaarlijkse korting van een miljard euro op de bijdrage proberen binnen te halen.Het bezoek aan Merkel, een politieke vriend van Balkenende, maakte deel uit van een lobby die hij de afgelopen dagen voerde onder grote en kleine lidstaten om steun te verwerven voor de korting. Eerder bezocht de premier de Britse EU–voorzitter Blair en het Franse staatshoofd Chirac. Daarnaast voerde hij nog vele telefoontjes met regeringsleiders van lidstaten om begrip te krijgen voor de Nederlandse wens.

Volgens staatssecretaris Nicolaï, die de premier vergezelde op zijn bezoek aan Berlijn, is het van groot belang dat lidstaten de Nederlandse positie goed begrijpen. Het is voorzichtig laveren, want Nederland wordt toch gezien als een rijk land die wel wat kan missen. Actieve steun van grote landen als Frankrijk en Duitsland hoeft Balkenende dan ook niet te verwachten. Maar door een persoonlijke lobby kan hij wellicht passieve steun voor het Nederlandse streven binnenhalen.

De sleutel voor een akkoord over de financiële ruimte voor de EU over de periode van 2007 tot 2013 ligt echter voor het grootste deel in handen van de Britse voorzitter. Alleen als de Britten bereid zijn een flink deel van hun enorme korting op te geven die halverwege de jaren tachtig werd binnengehaald door de toenmalige premier Thatcher, is er kans op een doorbraak, meent het Nederlandse kamp. De druk op de Britten om met een aanvaardbaar voorstel te komen zal in elk geval enorm zijn.

Merkel en Balkenende spraken aan het begin van hun overleg over „een bijzonder gecompliceerde situatie". „Duitsland wil graag een akkoord maar niet tot elke prijs", zei de bondskanselier. Zij sloot niet uit dat de top kon mislukken. Voor het imago van de Europese Unie zou dat bepaald niet bevordelijk zijn. „Als Europa dan alleen nog maar met zich zelf bezig is, hebben we echt een probleem", waarschuwde Balkenende.