Dat is in strijd met de Vreemdelingenwet en met internationale regels, omdat het betrokkenen na terugkeer in gevaar kan brengen. De Kamer is verdeeld. De linkse oppositie vindt dat de liberale bewindsvrouw de Kamer verkeerd heeft ingelicht en daarom moet aftreden.Inhoudelijke informatie over de achtergrond van asielzoekers is in Congo niet aangetroffen, zo maakte de commissie-Havermans vrijdag bekend. De commissie onderzocht de gang van zaken vanaf 1999 tot op heden. Verdonk gaf wel toe dat door „administratieve slordigheden” in formulieren viel op te maken dat de naar Congo teruggekeerde en nog uit te zetten personen ex-asielzoekers waren. Dat gebeurde in twintig gevallen, waarvan vijf nog dit jaar.

Daarnaast blijkt dat bij nog eens 102 uitgeprocedeerde asielzoekers dit soort informatie is gegeven aan 31 andere herkomstlanden. Verdonk had dit door de Immigratie- en Naturalisatiedienst IND laten onderzoeken na recente signalen dat dit vaker gebeurde. „Tot haar spijt” moest de minister dit toegeven.

Bij Congo is nooit inhoudelijke informatie verschaft, benadrukte Verdonk, en daar was het haar altijd om te doen geweest. De bewindsvrouw vindt dan ook niet dat ze de Tweede Kamer onjuist geïnformeerd heeft. Zij had sinds februari in spoeddebatten en brieven stellig ontkend dat gevoelige informatie naar Congo was gegaan.

De Tweede Kamer was en blijft diep verdeeld over de kwestie. Verdonks eigen VVD en de LPF lieten onomwonden weten dat zij de bewindsvrouw steunen. De coalitiepartijen CDA en D66 willen eerst nadere uitleg voordat ze een oordeel vellen. Het CDA was opgelucht dat ondanks de asielinformatie geen personen in gevaar zijn gekomen.

De PvdA, SP, GroenLinks en de ChristenUnie nemen het Verdonk wel zeer kwalijk dat er asielgegevens zijn verstrekt, welke dat ook zijn. De linkse partijen nemen aan dat zij uit eigener beweging opstapt. Kamerlid De Vries (PvdA) blijft dreigen met een motie van wantrouwen maar die zal waarschijnlijk geen meerderheid halen.

Het kabinet liet direct weten verheugd te zijn mee het rapport van Havermans en Verdonk te steunen. Wel wordt betreurd dat asielinformatie op de verkeerde plek is gekomen maar dat dit van een andere orde is dan gegevens over het vluchtrelaas van de asielzoekers. Volgens het kabinet en ook Verdonk zelf moet verbetering komen in de uitzetprocedure.

Oud-burgemeester Havermans wilde geen waarde-oordeel vellen over de ernst dat een herkomstland weet dat de terugkeerder een asielzoeker is. Wel heeft hij geconstateerd dat asielzoekers niet in gevaar zijn gekomen. De commissie is zelf niet in Congo geweest maar heeft tientallen mensen gehoord, onder meer van non-gouvernementele organisaties, ambassades en medewerkers van de marechaussee en in de keten van justitie.

De commissie ging aan de slag na uitzendingen van de actualiteitenrubriek Netwerk. In februari meldden de vluchtelingenorganisatie Inlia en de vereniging voor asieladvocaten (VAJN) daarin dat er rapporten van nader gehoor aan Congo waren verstrekt. Maar Havermans kon dit niet staven. „Er is nooit iets gezegd over het verleden en de achtergrond van de betrokken terugkeerder, althans voor zover wij hebben kunnen achterhalen. En we hebben zorgvuldig gezocht”.

Na nieuwe aantijgingen in Netwerk in juni dwong de Kamer Verdonk de uitzettingen naar Congo op te schorten. Eind oktober gaf de minister in een brief aan de Tweede Kamer opeens toe dat zij niet meer kon uitsluiten dat er asielinformatie naar Congo was gegaan.