MONTREAL (ANP) – Staatssecretaris Van Geel (Milieu) blijft proberen de Verenigde Staten en de ontwikkelingslanden te betrekken bij bindende klimaatafspraken tegen de opwarming van de aarde, hoe weigerachtig die zich ook opstellen. „Hoe breder de coalitie, des te lager de kosten", was de boodschap van Van Geel woensdag tot de klimaattop in het Canadese Montreal.De VN–top is zijn beslissende laatste drie dagen ingegaan. De Canadese milieuminister Dion opende de rij sprekers met een soortgelijk dringend beroep om afspraken te maken. „We moeten een signaal afgeven aan de wereld over de toekomst".

De onderhandelingen in Montreal draaien om de vraag hoe de uitstoot van kooldioxide en andere broeikasgassen na afloop van het zogenoemde Kyoto–protocol in 2012 verder kan worden verminderd.

’Kyoto’ verbindt de industrielanden tot een reductiedoelstelling van 5 procent in 2012 vergeleken met 1990. De ontwikkelingslanden, waaronder de opkomende economieën China en India, zijn vrijgesteld. De VS haakten vier jaar geleden af. Volgens president Bush zijn de Kyoto–afspraken slecht voor het bedrijfsleven en de werkgelegenheid.

Volgens Van Geel klopt dat beeld niet. De kosten vallen volgens hem in het niet tegenover andere kosten voor de samenleving. De kosten van klimaatbeleid worden bovendien goedgemaakt door het feit dat de gevaren van klimaatverandering worden teruggedrongen.

Organisaties als Greenpeace en Milieudefensie vinden dat Europa niet moet proberen de VS mee te krijgen en beter kan inzetten op keiharde afspraken voor CO2–reductie. „Beter een goed klimaatbeleid zonder de VS, dan een niet–effectief, halfslachtig beleid samen met de VS", is hun motto.

De Canadese premier Martin pakte de zuiderburen hard aan. Het is volgens hem tijd dat de VS luisteren. Martin beschreef hoe reëel klimaatverandering is in het hoge noorden van Canada, met zachtere winters en warmere zomers. „Met plantengroei die er eerst niet was en water waar eerst ijs was". Zijn toon beviel Tweede Kamerlid Samsom (PvdA), in Montreal aanwezig, wel. Van Geel zou de VS alleen maar willen paaien.

De kritiek en de oproepen zijn aan Washington echter niet besteed. De Amerikaanse delegatieleidster Dobriansky bestreed dat de VS weinig doen. Zij noemde de klimaatassociatie die de VS deze zomer sloten met Australië, China, India, Japan en Zuid–Korea. De VS zouden miljarden pompen in klimaatprojecten. Er is niet één zaligmakende oplossing voor alles en iedereen, zei Dobriansky meer dan eens, aangevend dat Kyoto een gesloten boek is, laat staan zulke verplichtende vervolgafspraken.

Volgens Van Geel moeten verder ontwikkelingslanden meedoen, ook al blijft het initiatief aan de rijke landen. De CDA–bewindsman pleitte voor verdergaande reducties. „De strijd tegen klimaatverandering is net begonnen".

Enkele van die ontwikkelingslanden, zoals Zuid–Afrika en Brazilië, leken de afgelopen dagen overigens te bewegen, maar die maken volgens diplomaten intussen „terugtrekkende bewegingen".

Daardoor dreigt de top net als een jaar geleden in Argentinië uren uit te lopen en te eindigen met een mager resultaat. „Hoe groot wordt de dooie mus waarmee we thuiskomen", vroeg een Nederlandse topambtenaar zich woensdag al af. Vrijdag moet de top eindigen, „als we geluk hebben", stelde de Britse milieuminister Beckett.